Bebeklerde Bu Değerlere Dikkat!

Sağlık kuruluşlarına gidip şikâyetlerimizi belirttiğimizde, doktorlar genellikle ilk olarak kan tahlili yapmak ister. Çünkü belli başlı sağlık problemleri ilk olarak kan değerlerindeki değişikliklerle kendini gösterir. Bu durum sadece yetişkinler değil küçükler için de geçerlidir.

Ebeveynler herhangi bir sebeple bebeklerine kan testi yaptırdığında sonuçları doktora göstermeyi beklemeden kendisi yorumlamak ister. Ancak hangi değerin neyi ölçtüğünü ve olması gereken sınır aralığını bilmediğinde gereksiz panik yaratabilir. Bunun önüne geçmek için yapılması gereken; bebeklerin kan değerleri ile ilgili genel bilgilere sahip olmakla birlikte gerçek yorumu ancak uzman doktorun yapabileceği gerçeğini unutmamaktır.

Bebek Kan Testinde Nelere Bakılır?

Vücut ağırlığımızın yaklaşık %7-8’ini oluşturan kan, birçok hastalığın tespitinde oldukça önemlidir. Tüm vücudu gezen ve adeta kontrol eden kan vücudumuzdaki değişikliklerin öncül habercisi gibidir. Kan tahlili için gittiğiniz sağlık merkezinde hemşireler tarafından alınan örnek, bir tüp içerisine doldurulur ve tetkik için gönderilir.

Hastanın durumuna ve bakılması istenen verilere göre genelde 1-2, bazen de 4-5 tüpe kadar kan alımı gerçekleşebilir. Burada kaç tüp kan alınacağını doktorun görmek istediği kan değerleri belirler.

Kan tahlili sonucunda elde edilen verilerin normal kabul edilen sınır aralıkları; doğum öncesi, yeni doğan, erken bebeklik dönemlerinde farklı iken, çocuklarda ve yetişkinlerde, hatta kişinin cinsiyete göre bile farklılık gösterir. Dilerseniz standart tam kan sayımında hangi değerlere bakıldığına ve bebeklerde kan değerleri kaç olmalıdır sorusunun cevabını birlikte inceleyelim.

• Lökosit Değerleri

Kısaltması WBC olan lökosit; kandaki beyaz kan hücrelerini ya da bir diğer ismiyle akyuvarları temsil eder. Bağışıklık sisteminin en önemli parçalarından olan lökositler, vücudun savunmasında ilk rolü üstlenir. Hastalığın belirtileri oluştuğu anda çoğalır ve harekete geçerler.

Kan testleri incelendiğinde, akyuvar hücresi olan lökositlerin bir mikrolitre (mcL) kanda 4000 – 10000 aralığında olması beklenir. Yeni doğan bebeklerde 9000 – 30000 mcL aralığında, 2 yaşına kadar olan çocuklarda ise 6000-17000 mcL aralığında olması normal değer kabul edilir. Ancak bu değerlerin yorumlanmasının elbette uzman hekimler tarafından yapılması gerektiği unutulmamalıdır.

WBC Yüksekliği – WBC Düşüklüğü: Yapılan kan tahlilinde yaş aralığına göre lökosit değerinin yüksek olması lökositoz olarak isimlendirilir. Değerin tek başına, başka herhangi bir detaya bakmadan yorumlanması doğru değildir. Ancak genellikle mantar, virüs, bakteri sebepli enfeksiyonların bu yükselmeye yol açtığı görülmüştür.

Bebeklerde lökosit değerinin yüksek olması genellikle idrar yolu enfeksiyonu olarak değerlendirilir. Lökosit değerinin düşük olmasının tıptaki ismi ise lökopeni olarak isimlendirilir. Anemi, kemik iliği yetmezlikleri, mantar enfeksiyonları gibi durumlar lökosit düşüklüğüne sebep olabilir, bu durum vücut savunma sisteminde de güçsüzlüğü beraberinde getireceği için, uzmanlar lökositi normal değerlere getirmeye çalışacaklardır. Bebeklerde lökopeni görülme oranı oldukça düşüktür.

• Eritrosit Değerleri 

Kısaltması RBC olan eritrosit, yine biyoloji derslerinden aklımızda kalan bir hücredir; alyuvarlar, bir diğer ismi ile kırmızı kan hücreleri. Vücuttaki dokulara oksijen taşıma görevine sahip olan hemoglobinleri içeren eritrositler, kanda en fazla bulunan hücrelerdir. Bir mikrolitre kanda yetişkinlerde 4 – 6 milyon, çocuklarda 4.6 – 4.8 milyon aralığında olması normal değer kabul edilir.

RBC Yüksekliği – RBC Düşüklüğü: Yaşa göre bakıldığında normal değerin altında kalan eritrosit azlığı eritropeni olarak isimlendirilir. Anemi, tiroid hastalıkları, dış ve iç kanamalar, demir eksikliği gibi sebeplerle ortaya çıkar. Eritrosit değerlerinin fazla olması ise bazı böbrek hastalıkları, kalp ve akciğer hastalıkları gibi rahatsızlıkların belirtisi olabilir.

• Hemoglobin Değeri  

Kan tahlillerindeki en önemli değerlerden biri olan ve HMG kısaltması ile bilinen hemoglobin, kanda bulunan ve alyuvarlara rengini veren, protein özelliği taşıyan bir pigmenttir. Dokular ve alyuvarlar arasındaki oksijeni ve karbondioksiti taşıma görevine sahip olan hemoglobin değer aralığı bebeklerin aylık yaşına göre değişir. Ancak genellikle bu aralık 100 ml’de 9 – 20 gr arasındadır.

HMG Yüksekliği – HMG Düşüklüğü: HMG düşüklüğü en bilinen ismi ile kansızlık olarak isimlendirilir. Yeni doğan bebeklerde, yaklaşık 2 aylık dönemlerine denk gelen 5. ve 8. hafta arasında geçici bir kansızlık olması normaldir. Halk arasında da oldukça yaygın olarak bilinen bebeklerde kansızlık durumu, yanında başka belirtiler taşımadığı sürece geçici ve normal olarak kabul edilir.

Vücudun oksijen ihtiyacı arttıkça HMG değeri de artar. Kalp ya da akciğerdeki herhangi bir rahatsızlık buna sebep olabilir. Susuz kalmak da kandaki HMG değerini ters yönde etkiler ve yükselmesine yol açar. Bu sebeple değeri yükseltmek için yapılması geren en iyi şey bol bol su içmektir.

• Trombosit Değerleri

Kanın pıhtılaşmasını sağlayarak herhangi bir yaralanma durumunda kanamanın durmasını sağlayan trombositlerin kısaltması PLT’dir. Kan kaybını önlemede oldukça etkili olan trombositlerin yetişkinler için belirlenen aralığı, mikrolitre başına 150.000 ila 400.000 hücredir. Bebek ve çocuklarda ise trombosit değerinin, yetişkinlere oranla biraz daha yüksek olması beklenir.

PLT Yüksekliği – PLT Düşüklüğü: Bebeklerde ve çocuklarda trombosit değerinin düşük olması kanamaya eğilimi arttırırken, trombosit değerinin yüksek olması kandaki pıhtılaşma riskini arttıracaktır. Demir eksikliği, kimi kanser türleri, akut enfeksiyonlar gibi durumlar PLT yüksekliğinden kaynaklı olabilmektedir. PLT düşüklüğü ise kimi lösemi türlerinde, bazı enfeksiyonlarda ve kemik iliği rahatsızlıklarında görülebilmektedir.

• Potasyum Değerleri

Vücudumuzdaki mineral ve su dengesinin korunmasına yardımcı olan potasyum, sıvı miktarının kontrolünde oldukça önemli bir mineraldir. İhtiyaç duyulan potasyumun önemli bir miktarı gıdalar aracılığıyla alınır. Meyve ve sebzelerde bolca bulunan potasyuma olan günlük ihtiyaç yetişkinlerde 4700 mg kadardır. Bu oran bebeklerde 400-700 gram aralığında iken, çocukluk ve gençlik döneminde 3000-4500 mg civarına yükselir. Kanda potasyum değeri, litre başına 3.6 – 5.2 milimol arasında olmalıdır.

Potasyum Yüksekliği – Potasyum Düşüklüğü: Potasyum, doktorlar tarafından kalp ritminde bir bozukluk olması durumunda görülmek istenen değerlerden biridir. Lösemi, doku hasarı, böbrek rahatsızlığı gibi rahatsızlıklar potasyum yüksekliği şeklinde belirti verebilir.

İshal, kusma, cushing sendromu, kronik açlık gibi durumlar ise potasyum düşüklüğüne sebep olur. Değerler normalin altında ya da üstünde seyrettiğinde derhal doktora gidilmelidir. Bununla birlikte, potasyuma en fazla sahip olan besinler, patates, muz, yoğurt, ıspanak, avokado, mantar, brokoli gibi yiyeceklerdir.

Bebeklerin kan değeri bazen normal aralıktan daha düşük, bazen de daha yüksek seyredebilir. Bu durumda konuyla ilgili en iyi yorumu uzman çocuk doktorunuz yapacaktır. Doğru bir yorum için her bir değeri tek başına ele almamak, diğer belirtilerle bir arada değerlendirmek ya da çocuğun diğer özel durumlarını da göz önünde bulundurmak gerekir.  Bu nedenle her zaman olduğu gibi bu tarz tahlillerin yorumlanması ve gerekli tedavilerin uygulanması işin uzmanlarına bırakılmalıdır.

BEBEKLERDE NEU DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR? Konulu makalemize ulaşmak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!

BEBEKLERDE NEU DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR? https://www.bebek.com/bebeklerde-neu-dusuklugu-nedir/