Yaz aylarında kış mevsimine kıyasla güneşin zararlı etkilerine daha fazla maruz kalınmaktadır. Özellikle küçük çocuklar ve bebekler üzerinde güneş ışınlarının etkileri daha yüksek olabilmektedir. Deniz kenarında, tatil yerlerinde hatta oyun parklarında ve açık alanlarda uzun süre korunmasız olarak vakit geçiren bebeklerde güneş yanığı riski oluşabilir.
O halde güneş yanığı nasıl olur? Bebeklerde ne gibi belirtiler gösterir ve en önemlisi yanık durumunda neler yapılabilir, birlikte inceleyelim.
Güneş Yanığı Nedir?
Cildin zararlı güneş ışınlarına kısa sürede ve yoğun olarak maruz kalması ile deride ortaya çıkan tahribata güneş yanığı denir.
Güneş yanıkları, derinin üst tabakasında kızarıklık ve yanma hissi ile ortaya çıkar. Bu durum birinci derece yanık olarak tanımlanır. Yanık derecesi ileri olan durumlarda kızarıklıklar su toplayarak iltihaba dönüşebilir. Bu durumda ikinci derece yanıktan bahsedilir.
Deride bu etkileri oluşturan ışınlar UVA ve UVB ışınlarıdır. UVA ışınları, derinin en üst katmanı olan epidermisi etkilerken UVB ışınları daha alt katmanlara kadar ulaşarak dermisi etkilemektedir. UVC ışınları ise atmosferde filtrelendiğinden dolayı UVA ve UVB ışınları kadar zararlı değildir. Bu nedenle UVA ve UVB ışınlarından korunmak önemlidir.
Bebeklerde Güneş Yanığı Neden Olur?
Bebekler ve küçük çocuklar hassas bir cilt yapısına sahiptir. Ciltlerinin bu kadar hassas olması derilerindeki pigmentasyon yoğunluğunun düşük olmasından kaynaklıdır. Düşük pigment miktarı, tenlerinin dış faktörlerden çok daha hızlı ve yüksek oranda etkilenmesine sebep olur.
Peki bebeklerde güneş yanığı neden olur?
Bebeklerde güneş yanığı nedenleri şunlardır;
- Cildin pigment miktarının az olması,
- Beyaz veya açık tenli olmak,
- Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde uzun süre güneşe maruz kalmak,
- Deniz kenarında veya ışınların yansıyabildiği buzlu, kumlu ortamlarda güneş kremi kullanmadan vakit geçirmek,
- Güneş ışığına karşı reaksiyon gösterebilen maddeler içeren bazı ilaçların kullanımı,
- Derinin güneş ışınlarına karşı daha hassas ve duyarlı olmasına sebep olan birtakım sağlık sorunları,
güneş yanıklarının oluşmasında ana nedenlerdir.
Bebeklerde Güneş Yanığı Belirtileri Nelerdir?
Güneş yanıkları farklı şiddetlerde meydana gelebilir. Özellikle beyaz ve açık tenli çocuklarda daha yoğun irritasyonlar oluşabilir. Bazı belirtiler, yanığın derecesinin anlaşılması yönünden ayırt edicidir.
Çocuklarda güneş yanığı belirtileri şunlardır:
Hafif yanıklarda;
- Ciltte kızarıklık ve tahriş,
- Ciltte sıcaklık, gerginlik ve yanma hissi,
- Ağrı ve sızlama,
- Deride hafif şişlik ve ödem,
Şiddetli yanıklarda hafif belirtilere ek olarak;
- Ciltte kuruma ve sertleşme,
- Yanık yerlerinde içi su dolu kabarcık oluşumu,
- Ateş,
- Üşüme ve titreme,
- Yüksek nabız,
- Işığa karşı hassasiyet,
- Mide bulantısı,
- Kusma,
- Kaşıntı hissi,
- Deride soyulma,
- Susuzluk hissi
benzeri bulgular da gözlemlenebilir.
Şiddetli yanık belirtilerinde bazı vakalara baygınlık hissi, bilinç kaybı gibi durumlar da eşlik edebilir. Eğer bebeğinizde mide bulantısı ve kusma varsa, kalp atışları çok yüksekse veya kendinden geçiyor gibi belirtiler gösteriyorsa güneş çarpması söz konusu olabilir ve hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.
Güneş Yanığına Ne İyi Gelir?
Hafif güneş yanıkları için aileler evde kendileri bazı tedaviler uygulayabilirler. Fakat ikinci derece yanıklar için mutlaka doktorun vereceği tedaviye uyulmalıdır.
Güneş yanığı olmuş bir bebeği rahatlatmak ve yanık bölgelerin daha hızlı iyileşmesini sağlamak için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz:
- Cildin gerginliğini azaltabilmek amacıyla bebek tenine uygun nemlendirici krem ve losyonlardan faydalanabilir, dilerseniz kuruyan bölgeyi bebe yağı ile yumuşatabilirsiniz.
- Sıcaklık ve yanma hissini bölgeye soğuk bir bez veya ıslak ve temiz bir havlu koyarak giderebilirsiniz.
- Ilık veya soğuğa yakın bir banyo yaptırarak bebeğinizi rahatlatın. Banyo sırasında yanık bölgeye şampuan veya sabun değmemesine özen göstermeniz gerginlik hissinin artmasını önleyecektir.
- Tahriş olan yer iyileşene kadar özellikle ilk 24 saat çocuğunuzun bol sıvı tüketmesini sağlayın veya emzirin. Bu süreçte vücudun sıvı ihtiyacı artacaktır.
- Yanmış bölgeyi açık bırakarak hava ile temas etmesini sağlayın. Yanıklar hava ile temas halindeyken daha hızlı iyileşme gösterecektir. Bu nedenle gün içinde kıyafetlerini çıkarmak suretiyle cildinin hava almasına yardımcı olabilirsiniz.
- İleri derece yanıklar için anestezik etkisi bulunan kremler tercih edilebilir. Ancak kullanmadan önce doktorunuza danışmanız
Bebeklerde Güneş Yanıkları Ne Zaman Geçer?
Yetişkinlerin dahi zaman zaman zorlanabildiği bir durum olan güneş yanıkları, bebek ve küçük çocuklar için çok daha sıkıntılı bir süreç yaratır. Hassas tenlerinin gerilip kuruması, yanma ve batma hissi özellikle ışınlara maruz kalındıktan sonraki ilk 2-6 saat içerisinde kendini göstermektedir.
Şikayetler ilk 24 saat içerisinde en üst noktasına ulaşırken yaklaşık olarak 2 gün içerisinde belirtiler hafifler. Ancak yanığın derecesine göre iyileşme süresi 5-7 günü bulabilir.
Bebekler Güneşin Zararlı Etkilerinden Nasıl Korunabilir?
Minikleri zararlı güneş ışınlarından koruyabilmek için anne ve babalar aşağıdaki konularda dikkatli olmalıdır;
- Güneş ışınlarının yoğun ve dik geldiği saatlerde ve özellikle sıcak yaz günlerinde bebeği uzun süre doğrudan güneş altında bulundurmayın.
- Mutlaka cilt tipine uygun ve yüksek koruma faktörlü bir güneş kremi kullanın. Kremi güneşe çıkmadan en az 30 dakika önce sürün. Bebeğiniz çok küçükse uygun ürün için doktorunuza danışın.
- Güneş kreminin güvenilir bir marka olmasına, içeriğinin zararlı maddeler içermemesine ve cildinde alerji yapmamasına dikkat edin. Gerekiyorsa vücudunun bir bölgesinde test edin.
- Bebek her denize veya suya girip çıktıktan sonra güneş kremini yenileyin.
- Bebeğiniz suya girmese dahi güneş kremini 2-3 saatte bir yenileyin.
- Güneşin dik geldiği saatlerde çocuğunuzu bir şapka veya gözlük ile koruyun.
- Güneşin etkisini azaltmak için kıyafetlerinde koyu renkler yerine açık renkleri tercih edin.
Bebeklerde güneş yanığı riskini azaltmak ancak gereken önlemleri alarak mümkün olabilir. Her türlü tedbiri almanıza rağmen miniğinizde yanık sorunu meydana gelirse bahsi geçen yöntemleri uygulayarak bebeğinizi rahatlatabilir ve cildinin iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
Herhangi bir ciddi bulgu ile karşılaştığınızda mutlaka doktorunuza danışarak bilgi almalı, beklenmeyen durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmeyi ihmal etmemelisiniz.
“Çocuklarda Güneş ve D Vitamini” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.
“Çocuklarda Güneş ve D Vitamini” https://www.bebek.com/cocuklarda-gunes-ve-d-vitamini/
