Her insan dünyaya geldiği an itibariyle aslında birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Bu sebeple her bebeğin yaradılışından gelen bazı kişilik özellikleri vardır ve bunlar birbirinden farklıdır. Bu özellikler de mizaç türlerini etkilemektedir.
Halk arasında beş parmağın beşi bir mi gibi söylemleri sık sık duyarız. Aynı anne babaya sahip, aynı evde büyümüş kardeşler bile sahip oldukları mizaç özellikleri sebebiyle birbirinden ayrılır.
Çocuğunuzun sahip olduğu mizaç özelliklerine göre davranıldığında daha verimli bir ilişki temeli oluşturulacağı için bu konunun öneminin farkındayız. Bu nedenle bebeklerde mizaç nedir, türleri ve özellikler nelerdir, mizaca göre bebeveynlik ne anlama gelir gibi sorularınıza yanıt bulabileceğiniz yazımız gelin hep birlikte inceleyelim.
Mizaç Nedir?
İnsanların nasıl bir mizaca sahip olduğunu bilirsek davranışlarımızı buna göre şekillendirir ve daha sağlam temelli ilişkiler oluşturabiliriz. Bunun için öncelikle “Mizaç Nedir?” anlamını öğrenmeliyiz.
Huy, yaradılış, fıtrat anlamına gelen mizaç, insanın doğuştan gelen ve ruh özelliklerinin bütünü olarak ifade edilebilir. Bir nevi çocuğunuzun genetik özellikleridir. Daha çok insanın kendisine özgü bir durum olduğu için onu diğer insanlardan ayırır. Kişilik de bu temeller üzerine inşa edilir. Bu noktada şu ayrımı yapabiliriz:
Kişilik; gelişen ve değişen özellikler gösterir ancak mizaç sabit eğilimlerdir.
Mizaç davranışları yönlendirerek insanın davranış farklılıklarını yaratan durumdur. Doğuştan var olan mizaç özellikleri anne baba ya da çevresel faktör gibi birçok etkiyle şekillenerek davranış modelimizi oluşturur.
Bu açıdan bakıldığında mizacın çevresel faktörlerden etkilenerek kişiliği oluşturduğunu söyleyebiliriz. Bebeğin genetiğinden gelen temeller üzerine oluşturduğu kişilik gelişimi bu şekilde ilerler ve yaşının ilerlemesiyle karakteri ortaya çıkar.
Mizaç Türleri ve Özellikleri
Çocuklarınız okul çağına geldiğinde öğretmenlerinden ya da çevrenizdeki öğretmen arkadaşlarınızdan her çocuğun çok farklı olduğunu ve bunu bilerek hareket ettiklerinde daha kolay yol aldıklarını sıklıkla duyarsınız.
Kimi çok sakin kimisi ise aşırı hareketlidir. Bu durum özellikle bebeklerde kolay ya da zor kelimeleriyle ifade edilir. Bebeğin mizacını anlatmak için uzmanlar tarafından belirlenmiş dokuz çeşit mizaç türü bulunur.
Mizaç Türleri ve Özellikleri Şu Şekilde Sıralanabilir;
-
Mükemmeliyetçi
Kusursuz olmayı amaçlayan mükemmeliyetçi mizaç türüne sahip çocuklar uslu, olgun, mantıklı konuşan ve davranan, kontrolü elinde bulundurmayı seven, ciddi karakter özelliklerine sahiptir. Ona verilen bir görev varsa tam ve eksiksiz yapmak için uğraşır.
Kendi hatalarını hemen düzeltmek isteyen bu çocuklar arkadaşlarının yanlışlarını da düzeltme eğilimi gösterir. Hatalara müdahale ederken haksızlık yapmamaya özen gösterir. Başka birine haksızlık yapıldığında ise çabuk sinirlenilir.
-
Yardımsever
Duyguları hissetmeyi seven ve duyguları ile hareket eden yardımsever mizaç sahibi çocuklar ise konuşkan, güler yüzlü, arkadaş canlısı, sıcakkanlı karakter özelliklerinin yanı sıra alıngandırlar. Bu kişiler sevgi dolu ve ilişki odaklı yaşarlar. Cana yakın tavırları ile her girdikleri ortamda kendilerini sevdirir ancak ilgi ve sevgi görmediklerinde çabuk kırılırlar.
Empati yetenekleri sayesinde çevresinde olanların ihtiyaç ve beklentilerini hemen fark eder ve kendini yardım etmek zorunda hisseder. İnsanların onu sevmesinden ve ilgi göstermesinden hoşlanırlar. Olumsuz bir durum karşısında konuyu kişiselleştirip alınganlık gösterebilir ve istek ve beklentileri karşılanmadığı durumlarda hayal kırıklığı yaşarlar.
-
Başarı Odaklı
Genel olarak kendine güveni yüksek, enerjik, dış görünümüne önem veren ve çevresindeki kişilerde hayranlık uyandıracak özelliklere sahip olmak isteyen başarı odaklı mizaca sahip çocuklar daha özgüveni yüksek, hırslı ve rekabetçidirler.
Karşı tarafın onu nasıl gördüğüne ve değerlendirdiğine önem verirler. Her zaman bir hedefi olan bu kişilerin kaybetmeyi, yenilmeyi ve başkası tarafından engellenmeyi kabul edemezler. Girdikleri ortamda dikkatleri üzerine çekmeyi seven bu kişiler oldukça çabuk adapte olurlar.
Girdikleri sosyal ortamda kiminle nasıl konuşması gerektiğini hesaplar ve bu sayede bulundukları ortamın şartlarına uyum sağlayarak toplumun ilgi çekici ve popüler kişisi olmakta başarı gösterirler.
Olumsuz durumları görmezden gelir hatta çevresindekileri de bu duygulara takılmamaları konusunda destekler ve motive ederler. Bu sebeple sosyal becerileri çok yüksek, dışa dönük ve sıcak kanlıdırlar. Aynı zamanda ilgi ve sevgi beklentileri fazla olduğu için de daha kırılgan ve alıngan bir yapıya sahiptirler.
-
Traji Romantik
Duygusal, hassas ve hayalci, sanatsal aktivitelere meraklı olan traji romantik mizaca sahip kişiler yoğun bir hayal ve duygu dünyasında yaşarlar. Empati becerileri çok gelişmiş olduğu için karşılarındaki kişilerin duygularını çok iyi anlarlar ve çevresine duyarlıdırlar.
Sakin ve naif görüntülerinin altında tutkulu ve romantik yapılarından ötürü duygularını çok yoğun yaşarlar. Sanata meraklı olan traji romantikler hayatta asil, doğru, özgün ve güzel şeyleri hemen fark edip basitlik ve sıradanlıktan hiç hoşlanmazlar.
Bu mizaca sahip çocuklar duygu ve düşüncelerini direkt ifade etmek yerine bunu size estetik ve sanatsal bir şekilde anlatmayı seçebilir. Çok fazla resim yapabilir ya da evde kendi tiyatro oyunlarını sergileyebilir. Duyguları her zaman inişli çıkışlı olduğu için onları hep uç noktalarda görürsünüz.
Kendi içlerinde, derinlerde hep bir boşluk olduğunu ve bunu duygularıyla doldurabileceklerini düşünürler. Bu sebeple tecrübeleri ne kadar üzüntü ve acı verici olsa da bunu kabul edip yaratıcılıklarında ilham kaynağı olarak kullanırlar.
-
Araştırmacı:
Bilginin anlamına ulaşmaya çalışan araştırmacı mizaca sahip kişiler sessiz, içe dönük, yalnız kalmayı seven, bilgiye meraklı, çok okuyan ve gözlemci kişilerdir. Dışarıdan bakıldığında soğuk ve mesafeli duran bu kişiler ilişki kurma konusunda çekingen ve isteksiz olurlar.
Dikkat çekmeyi sevmedikleri gibi fiziksel temas ve yakınlıktan da hoşlanmazlar. Duygusal olmak yerine mantıklı ve analitik düşünürler. Bu sebeple gözlem ve analiz yetenekleri gelişmiş, entelektüel zekaları yüksektir.
Düşünmek ve merak ettikleri şeyleri tüm detaylarıyla öğrenmekten keyif aldıkları için vakitlerinin çoğunu okuyarak ve düşünerek geçirirler. O yüzden onları çoğunlukla kitap okurken görebilirsiniz. Konsantrasyonları yüksek olduğu için odaklandıkları konuyu saatlerce ve yarım bırakmadan inceleyebilir.
-
Sorgulayıcı:
Bu mizaca sahip kişilerin sakin, titiz ve düzenli görüntülerinin altında sürekli sorgulayan, kolay endişelenen, temkinli ve tedbirli bir karakter vardır. Görev ve sorumluluklarında çok dikkat eden, mantıklı ve hesaplı davranışlar sergileyen bu kişiler güven duygusuna ve emniyet içinde olmaya önem verirler.
Güven onlar için oldukça önemlidir bu sebeple çevresindeki güven duydukları kişileri hayal kırıklığına uğratmamak için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışırlar.
Karşısındaki insanlara kolay güvenmedikleri için ketum bir davranış sergileyebilirler. Ancak aile ve dostları için büyük fedakarlıklar yaparlar. Karar vermeden önce olayı tüm yanlarıyla, bütün ihtimalleri göz önünde bulundurularak bir sonuca ulaşırlar.
-
Maceracı:
Keşfetmeye ve yeni tecrübelere açık maceracı mizaca sahip kişiler çok hareketli, enerjik, çok konuşan, neşeli ve dışa dönük kişilerdir. Aynı şeyleri yapmaktan kolay sıkıldıkları için dağınık, düzensiz ve sabırsızdırlar.
Acı ve sıkıntı verecek şeylerden uzak dururken sorunlar karşısında iyimser, pratik ve çözüm odaklı davranırlar. Keşfetmeye açık oldukları için yenilikçi ve vizyoner kişilik özelliklerine sahiptirler. Sınırlanmaya ve engellenmeye dayanamayan bu tipler katı kurallardan hoşlanmaz ve disipline uymakta zorluk çekerler.
İlgi ve dikkatlerini tek bir konuya uzun süre odaklamakta güçlük çektikleri için konsantrasyon problemleri yaşayabilirler.
-
Güçlü Lider
Liderlik özelliklerini doğuştan taşıyan bu kişiler kendinden emin, otoriter, iddialı, koruyucu ve dayanıklı bir duruş sergiler. Bağımsızlıklarına düşkün olan bu kişiler geride durmayı sevmez ve genel olarak girdikleri ortamda en göz önündeki kişi olmak ister.
Çabuk karar veren ve kararlarında ısrarcı olan bu kişiler benmerkezci anlayışa sahip oldukları için çevresindeki insanlara emir ve direktif vermekten hoşlanır. Mutlak güç onlar için oldukça önemli olduğundan çatışmacı-zorlayıcı veya fiziksel şiddet eğilimi gösterebilirler.
İlişkilerinde girişken ve yönlendirici hatta hükmedici olan lider mizaçlı kişiler isteklerinin gerçekleşmesi konusunda aceleci davranırken öfkelendiklerinde bunu dışarıya yansıtmaktan çekinmezler.
-
Barışçı- Uyumlu:
Bu mizaç tipindeki kişiler uyumlu, sakin, utangaç, rahatına düşkün kişilerdir. Çatışma yaratacak durum ve davranışlardan hoşlanmadıkları için içinde bulundukları durumu çözmek adına uyumlu davranır ve arabulucu, uzlaştırmacı bir tutum sergilerler.
Huzur ve sakinlik onlar için oldukça önemli kavramlardır. Bu sebeple kolay öfkelenmez ancak bu sabırlarının sonunda ani ve kontrolsüz öfke patlamaları yaşayabilirler. Üşengeçliğe eğilimleri olduğu için ani değişimleri kabul etmekte zorlanırlar.
Tüm bu mizaç türleri göz önüne alındığında herkesin tek bir tip olduğunu söylemek mümkün değildir. Bazen uyumlu olan kişilerde de liderlik özellikleri olabilir. Bu sebeple insanların mizacı konusunda sonsuz olasılıktan bahsedebiliriz.
Mizaca Göre Bebeveynlik
Bu sonsuz olasılıklar göz önüne alındığında ebeveynler çocuğuna uygun bir gelecek sunmak için bebeklerinin doğuştan gelen mizaç özelliklerini anlayıp bu doğrultuda hareket etmelidir. Kendi isteklerini çocuğa empoze etmek yerine, onun mizaç ve kişiliğine uygun davranmak daha doğru olacaktır. Bu sebeple mizaca göre bebeveynlik oldukça önemlidir.
Bireylerin tek ve eşsiz olduğu gerçeği bebekler için de geçerlidir. Anne ve babaların kendi ideal çocuklarını yaratmak istemeleri ya da kendi kişiliklerine benzer bir kişilik oluşturma çabaları, çocuğun karakter gelişimine zarar verebilir. Hatta ilerleyen yaşlarda çatışmalı bir anne baba ilişkisine sebep olabilir.
Bebeklerde mizaç konusu her anne babanın anlaması ve dikkatli davranması gereken bir konudur. Bu nedenle ebeveynler çocuğun mizacını anlayıp ona göre alternatifler sunarak kişiliğinin sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlamalıdır.
“Bebek Bakıcısı Seçiminde Ailelerin Dikkat Etmesi Gerekenler” Konulu yazımızı incelemek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Bebek Bakıcısı Seçiminde Ailelerin Dikkat Etmesi Gerekenler: https://www.bebek.com/bebek-bakicisi-seciminde-ailelerin-dikkat-etmesi-gerekenler/
Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.
Sevgiler.
