Sağlıklı bir uyku düzeni yaşamın önemli unsurlarından biridir. Bu düzen, özellikle bebekler açısından büyük önem taşır. Derin ve huzurlu bir uyku, bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi için en az beslenme kadar değerlidir. Çünkü, onlar uyurken vücutları da büyüme hormonu salgılar ve aynı zamanda enerji depoları yenilenmeye başlar. Ebeveynler, bebeklerinin sağlıklı bir uyku evresi geçirmeleri için birçok yöntem dener veya geliştirirler. Bunlardan biri de beyaz gürültü (white noise) adı verilen seslerle uyutma ve rahatlatma yöntemidir.
Beyaz Gürültü (White Noise) Nedir?
Birçok yetişkin ve ebeveyn, bu seslerin yatıştırıcılığından faydalanır. Kendilerinin ya da bebeklerinin uyumasına yardımı olunabileceği süregelen bu frekanslı sesler, farklı derecelerde oluşabilmektedir. Peki beyaz gürültü nedir? Düz bir izgesel (spectral) yoğunluğu içeren rastgele seslerin oluşturduğu gürültüdür. Genellikle, duyulan diğer seslerin üstünü örtmek ve önüne geçmek için kullanılır. İnsanlar özellikle, çevresindeki seslerden rahatsız olduğunda, beyaz gürültüyü rahatlamak ya da uykuya geçmek için değerlendirirler.
Aynı zamanda sessiz bir uyumaktan hoşlanmayan kişiler de bu seslerin duyula bilirliğinden faydalanabilmektedir. Beyaz gürültünün, bebeğinizin uykuya dalmasın da faydalı olabileceğine inanıyorsanız, farklı türlerde bu seslerin kayıtlarını açabilirsiniz. Bu sesler genellikle, ‘’şşşşş’’ şeklinde algılanabilmektedir. Gelen sesin şiddetini, düşük, orta veya yüksek şekilde ayarlayabilirsiniz. Rüzgâr, dalga, ağaç hışırtıları, yağmur ve şelale gibi sesler buna verilebilecek örneklerdir. Bununla beraber kurutma makinesi, elektrik süpürgesi ya da bulaşık makinesi sesleri de beyaz gürültü (White noise) ye girmektedir.
Bu seslerin kopyalanabildiği makineler de vardır ve bunlar ses makinesi olarak satılabilmektedir. Bu aletler, dinlenip rahatlamak ve uyku ortamı yaratmaya olanak sağlayabilir. Eğer bebeğinizin odası için, böyle bir makine almayı düşünüyorsanız, sağlıklı ve düzenli bir uyku destekleyicisi olabilir. Bu aletler, küçük, portatif ve hafiftir. Bununla beraber içeriğinde zaman ayarı programı ve alarm düzeneği de bulunmaktadır.
Bebekler için Beyaz Gürültünün Faydaları
- Beyaz gürültü ile bebekleri uyutmak, onların uykuya dalmalarında yardımcı olabilir. Eğer bebeğinizde uyku belirtileri varsa ve bulunduğunuz ortam hayli kalabalık ve gürültülü ise, beyaz ses yöntemini kullanabilirsiniz. Özellikle kalabalık ailelerin yaşadığı evlerde, hanedeki fazla sesi bastırmak ve bebeğin uykuya dalması için iyi bir seçenek olabilir.
- Bazı bebekler, arka fondan gelen düşük seslere alışkın olabilirler. Bunların uğultusu, çocukları rahatlatabiliyorsa, bu şekilde daha hızlı ve derin uyuyabilirler.
- Bebeğiniz için doğru beyaz sesi bularak, onu kullandığınızda, çocuğunuz, artık bu sesi tanıyacak ve duyduğu sesle uykusu arasındaki bağı kuracaktır. Böylece keyifli bir uyku evresi geçirecektir.
- Beyaz gürültü (white noise) istenildiği zaman açılıp kapatılabilir. Bu durum ebeveynlerin ve bebeğin isteklerine göre şekillenebilir.
- Gürültüye maruz kalan bazı çocuklar, belli bir zaman sonra bu duruma alışkanlık gösterirler. Sessiz ve farklı bir ortamda olduklarında ise gürültüye alışkın olduklarından, sessiz olan yerlerde uyuyamayabilirler. Çünkü hissettikleri sessizlik onları huzursuz edebilir. Bu nedenle, arka plandaki duyduğu beyaz ses onun için daha yararlı olabilir.
- Beyaz ses, eğer bebeğinizde gaz sıkıntısı varsa ve bundan dolayı kendini huzursuz hissediyorsa, sakinleştirici özelliği sayesinde bebeğinize iyi gelecektir.
- White noise, çocuklardaki yüksek ateşi düşürmede de etkili olabilir. Çocuklar yüksek ateşe maruz kaldığında, huzursuz ve ağlamaklı olurlar. Beyaz ses, onu sakinleştirerek, ateşinin düşmesinde fayda sağlayabilir.
- Eğer bebeğinizle birlikte, bir şelale ya da akarsuyun yanındaysanız veya etrafınızda hışırdayan ağaçlar varsa, bu beyaz gürültü niteliğindedir. Çocuğunuz bu sayede, kendini rahat ve sakin hissedecektir.
- Bebeğiniz, white noise ile daha rahat uykuya dalıyorsa, bu sadece onun için değil sizin için de keyifli ve önem arz eden bir durumdur. Çünkü bebeğiniz uyurken, siz de evdeki diğer işlerinizle daha rahat ilgilenebilir, ayrıca kendi kişisel bakımınıza da zaman ayırmış olursunuz.
Beyaz Gürültü Zararlı mıdır?
Yapılan bazı araştırma ve çalışmalarda, beyaz sesin, beyinde bulunan duyma merkezinde bazı problemler yaratabileceği izlenmiştir. Uzun süre, arka planda, bu seslere maruz kalındığında, zihinsel gerileme ve işitme bozukluğu olabileceği belirtileri de gözlemlenmiştir. Bununla beraber, tansiyon, stres, yorgunluk ya da uyku problemlerine de yol açabileceği düşünülmektedir. Peki ya bebekler? Beyaz gürültünün onlar üzerindeki olumsuz etkilerini de sıralayacak olursak:
- Bazı bebekler, beyaz sese çok olumlu tepkiler vermeyebilirler. Duydukları bu seslerde huzursuz veya rahatsızlık duyabilirler. Aynı zamanda gürültü makinesinin de ses şiddeti onları olumsuz etkiliyor olabilir. Bunun tam tersi de yaşanabilir. Çocuğunuz ses makinesine bağımlı hale gelebilir.
- Beyaz gürültüyle uyuyan bebekler, belli bir zaman sonra, alıştıkları sesi duymayınca, uyku evresine geçmekte ve derin uyumakta zorlanabilirler.
- Bazı uzmanlar beyaz gürültünün yanlış ya da uzun süre kullanıldığında, çocuklarda, ileriki dönemlerde, işitme sorunları yaşanabileceğini veya duyma merkezindeki gelişimlerinin yavaş ilerleyebileceğini söylüyor. Bu yüzden çocuklarınıza, white noise dinletirken, bunun sınırlarını aşmamaya özen gösterin.
Beyaz Gürültü Ne Zaman Bırakılmalıdır?
Anne ve babaların en sık üzerinde durduğu konulardan biri de beyaz sesin ne zaman bırakılması gerektiğidir. Bebekler ilk doğduklarından itibaren bu sesler kullanılmaya başlanabilir. Genelde çocuklar bir yaşına geldiklerinde ise bırakılabilir. Eğer beyaz gürültüyü kullanmayı bırakmak istiyorsanız bu hamleyi bir anda yapmamanızda fayda vardır. Bu durumu bir anda bitirmek yerine kademeli olarak ve sesini yavaş yavaş azaltmak hem sizin hem de bebeğiniz için daha yararlı olacaktır.
Beyaz Gürültü Nasıl Kullanılmalı
- Bebeğinizin odasına koyacağınız gürültü makinelerinin, düşük frekansta fakat sabit sesler üreten cinsten olmasına dikkat edin.
- Makineyi çalıştırdığınızda, maksimum ses düzeyini aşmamaya özen gösterin. Çok yüksek desibelde kullanırsanız, bebeğiniz uyandığında onun sesini duyamayabilirsiniz.
- Beyaz ses makinesini odada herhangi bir yere değil, bebeğinizin yatağının yakınına yerleştirin. Fakat yatağın içine koymaktan kaçının. Çünkü yatak içerisinde her nesne çocuğunuz için tehlike oluşturabilir.
- Makinenin içindeki sesleri biraz kurcalayabilirsiniz. Bunu bebeğinizin yanında yapın ki hangi seslere nasıl tepki verdiğini ölçebilesiniz. Çünkü bebekler duydukları her sese, farklı tepki verirler. Bununla beraber bu seslerin düşük ritmikte oluşuyor olması da daha yararlıdır.
- Uyku evresinde, beyaz gürültü (White noise) yerine müzik açmak aynı şey değildir.
- Bebeklerin uyumasına yardımcı olmak için, beyaz sesi kullanırken, doğru ritimleri çalmak, çok önemlidir. Bebeğiniz telaşlı ise sakinleşebilmesi ya da derin bir uyku uyuması için saç kurutma makinesi sesi en doğrusu olabilir. Bununla birlikte, yağmur sesi de huzur verici ve yatıştırıcı bir özelliğe sahiptir.
Beyaz gürültü (White noise), aslında tam olarak bir gürültü sayılmamaktadır. Uğultulu seslerden gelen frekanslara verilen addır. Şelale, yağmur, dalga, okyanus gibi sesler beyaz seslerdir. Bebeklerin de anne karnındayken duyduğu ses de beyaz gürültüdür. Bu yüzden, onların sakinleşmesinde ve uyku evrelerini rahat geçirmelerinde yararlı olduğu gözlenmiştir.
Çocuklar, beyaz gürültüyle, uyku evresine geçmek üzereyken, kendilerini sanki anne karnındaymış gibi hisseder ve huzurlu olurlar. Son zamanlarda ebeveynler, bu yöntemi sıkça tercih etmektedir. Eğer bir gürültü makineniz yoksa, video kaydıyla da bu sesleri açabilir ya da bebeğinizin yatak yakınına, bu özellikte oyuncaklar koyabilirsiniz.
Aşağıdaki yazı dikkatinizi çekebilir.
Kolik Nedir? Nasıl Başa Çıkılır? : https://www.bebek.com/kolik-nedir-nasil-basa-cikilir/
