İnsan gelişiminde vitaminlerin oldukça önemli bir yere sahip olduğu çok uzun yıllardır biliniyor. D vitamini ise vitaminler arasında kendine has bir yere sahiptir, vitaminler genellikle beslenme yoluyla alınırken D vitamini güneş ışınlarının deride sentez edilmesi ile karşılanır.
Karaciğer ve böbreklerde depolanabilen bu vitamin ihtiyacı, yeterli miktarda alındığı sürece yaklaşık 3-4 ay boyunca bu depolardan karşılanabilir. Günümüz yaşam koşullarında ise güneşten yeterince verim almak kimi zaman mümkün olmuyor. Yaşam standartları, hava kirliliği, uygun bir ortam bulunmaması ve daha birçok faktör çocuklarda D vitamini eksikliği şeklinde kendini gösteriyor.
Çocuklarda D Vitamini Eksikliği Nedenleri ve Belirtileri
D vitamininin insan vücudunda birçok işlevi bulunur ancak bunlar arasında en önemlisi dolaşımdaki fosfor ve kalsiyum dengesini gözeterek kemik sağlığının korunmasını sağlamaktır. Her vitamin eksikliğinde olduğu gibi çocuklarda D vitamini eksikliğinde de birçok hastalık ortaya çıkıyor.
D vitamini eksikliği yaşamamak için yapmamız gereken en önemli şey; güneş ışınlarından yeterince yararlanmaktır. Peki yeteri kadar denilen zaman yaklaşık ne kadardır?
- Bebekler, mümkünse üzerlerinde ince bir örtü ile haftada toplam 30 dakika,
- Eğer miniğinizin üzerinde giysileri varsa haftada toplam 2 saat,
- Hamilelerin ise ellerini ve yüzünü özellikle güneşe doğru tutarak haftada 3 kez, en az 20’şer dakika
Elbette güneş ışınlarının en dik geldiği saatler yerine, daha çok öğleden önce ya da sonra olan saatlerde güneşe çıkmak güneşten alınacak zararları da engelleyecektir.
D Vitamini Eksikliğinin Diğer Sebepleri
Güneşe yeteri kadar maruz kalmak dışında çocuklarda D vitamini eksikliği nedenleri olarak aşağıdaki maddeler sıralanabilir;
* D vitamini bakımından zengin besinleri tüketmemek,
* Yine bazı hastalık durumlarında D vitamininin yeterli düzeyde alınmasına rağmen vücutta metabolizma edilememesi,
* Ya da tam tersi durumun oluşması ve vücuttaki D vitamini yeterli olmasına rağmen vücut dışına fazla atılması.
D vitamini eksikliği durumunda görülen hastalıklara karşı daha riskli grupta olan çocuklar daha çok açık tenli, sürekli kapalı ortamda bulunmak zorunda kalan, düzgün beslenemeyen çocuklardır. Bu nedenle günlük yaşam içerisinde çocukları özellikle boş zamanlarda alışveriş merkezleri gibi kapalı ortamlara götürmek yerine açık havaya götürmek, parklarda oynamasını sağlamak hem D vitaminini yeterli derecede almaları hem de fiziksel becerilerini geliştirmeleri açısından daha faydalı olacaktır.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri
Kemik gelişiminde son derece önemli bir rolü olan D vitamini, eksildiği zaman vücutta kimi belirtiler gösterir. Bu belirtiler hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen ortak belirtilerdir;
– Sürekli üşüme ve ısınamama problemi,
– Genel yorgunluk ve enerji düşüklüğü hali,
– Sık sık beliren baş ağrısı,
– Tırnak ve saç dökülmesi,
– Göz altlarında morluklar,
– Kemiklerde ağrı hissi,
– Terleme,
– Uyku sorunları,
– Özellikle çocuklarda kemik ve kas gelişiminin zayıf olması,
– Çocuğun kendini zayıf ve güçsüz hissetmesi.
Bu vitaminin eksikliği çözümü olan bir durumdur. Çocuklarda D vitamini eksikliği zararları doğrudan ölçülemez ve tedavi edilmediği zaman ancak ilerleyen dönemlerde vücutta belirli problemlere yol açabilir. Bu nedenle belirtileri bilinmeli ve çocukların gelişimi yakından takip edilmelidir
Hamilelikte D Vitamini Eksikliği Yaşanması
Bebeğin oluştuğu ve hatta en hızlı geliştiği süreç olan doğum öncesi dönemde bebeğin her besin içeriğinden yeteri kadar alması önemlidir. Bebek, ihtiyacı olan tüm kalsiyumu anneden temin etmeye çalışır ve annenin vücudundaki D vitaminini alır. Bu nedenle hamilelerin kalsiyum ihtiyacını karşılanmalı, özellikle bebeğin kas ve kemik gelişiminin hızlandığı 4. ve 5. aylardan itibaren, D vitamini bakımından desteklenmelidir.
D vitamini eksikliğinde anne adaylarında gebelik zehirlenmesi gibi durumlar oluşabilmektedir. Gebelik esnasında halsizlik yorgunluk, eklemlerde sürekli bir ağrı, yetersiz kilo alımı yine D vitamini eksikliğinin belirtileri olabilir. D vitamini eksik olan hamilelerde gebelik şekeri yüksek çıkabilmekte ve bebek sezaryen doğuma daha yakın olabilmektedir.
Bu nedenle hamilelerin de doktorun verdiği D vitamini haplarını düzenli almaları ve güneş ışığından yeterli miktarda yararlanmaları gerekmektedir. Hamilelerde D vitamini eksikliği sadece annenin değil bebeğin de sağlığını olumsuz etkiler. Kemiklerinde yumuşama ve zayıflama gerçekleşebilir.
D Vitamini Hangi Besinlerde Var?
Uzmanlar günlük D vitamini ihtiyacının bebeklerde yaklaşık 400-1000 IU, yetişkinlerde ise 1500-2000 IU olduğunu söylüyor. Güneş ışınlarından yeteri kadar bu içeriği alamıyorsak bu kez öncelikli olarak beslenme şeklimize odaklanmak gerekir.
Peki kemik ve diş gelişiminde son derece önemli olan D vitamini eksikliğine ne iyi gelir? Annelerin çok merak ettiği bu sorunun cevabını bulmak için besinlere yönelmemiz gerekiyor. Günde 20 dakika sağlıklı şekilde güneşlenerek alabileceğiniz bu vitamini, dışarı çıkamadığınız zamanlarda besinlerden karşılamak gerekir. Bu besinler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Süt ve ayran, kefir, peynir, yoğurt gibi süt ürünleri
- Yumurta sarısı
- Maydanoz, yonca, ısırgan otu
- Doğada kendiliğinden yetişen mantar
- Yulaf
- Ton balığı, somon, uskumru, istiridye gibi yağlı deniz ürünleri
- Balık yağı
- Patates
Ancak yine de sadece besinlerden elde etmeye çalışmak ve güneşten uzak durmak durumunda vücudun fazla yağ depolayacağı ve kolesterolü arttıracağı unutulmamalıdır.
Çocukta D Vitamini Eksikliğinde Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Doğru beslenme ve yeterli güneş ışığı alınmasına rağmen çocuklarda D vitamini eksikliği görülebilir. Bu noktada en bilinen tedavi yöntemi ağız yoluyla alınan vitamin haplarıdır. Çocuğun kilosuna ve ihtiyacına göre uygun miktar doktor tarafından belirlenir. Hap kullanmak istenmediği durumlarda ise enjeksiyon ile vücuda doğrudan verilebilir.
Çocuk için en uygun yöntemi doktorunuz belirleyecektir. Tek doz enjeksiyon, uzun süreli bir depo için yeterli olabilir. D vitamini haplarının doymamış yağ içeren gıdalarla birlikte alındığında vücutta %32 daha fazla emilim gösterdiği de unutulmamalıdır.
Dilerseniz “Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi” Konulu videomuzu izleyebilirsiniz.
Bu yazımızın ilginizi çekeceğini düşündük! 😊 ; Bebeğinize D Vitamini Vermeyi İhmal Etmeyin!
