Dijital Yerliler Grubu Ebeveynleri

İçindekiler

Dijital yerliler, cep telefonu, bilgisayar ve internet gibi dijital araçlarla büyüyen ve onları kullanan kuşaktır. Anne babalar olarak, bizler de bu kuşağın, dijital yerliler grubu ebeveynleriyiz ve çocuklarımızın, bu dünyanın faydalarından yararlanmasını sağlarken bir taraftan da zararlı alışkanlıklarından korumalıyız. Tabi bu korumayı sağlayabilmek için, dijital araçlar konusunda her zaman gelişime açık olmamız da gereklidir.

Dijital Ebeveynlik Nedir ve Nasıl Yapılır?

Teknolojinin ve özellikle de internetin hem yetişkinlere hem de çocuklara birçok faydası vardır. Ancak, yerinde ve amacına uygun kullanılmadığı takdirde, çocuklar için birtakım olumsuzluklar doğurabilir. Ebeveynler, çocuklarını, bu dijital ortamdaki olumsuz ve zararlı alışkanlıklardan korumalı ve internet kullanımına olan bağımlılığı önlemeye çalışmalıdır. Çocuklar, internet ve sosyal medya ortamında birçok tehlikeli durumla karşılaşabilir. Tabi anne babaların, bu tehlikeli durumlarla başa çıkabilmesi için dijital ebeveynlik yapmalıdır. Peki anne babalar, çocuklarına nasıl dijital ebeveynlik yapar? Gelin, bunu hep birlikte öğrenelim.

Dijital İletişim Araçlarını Tanıyın ve Kullanın

İnternetin zararlı alışkanlıklarından, çocuğunuzu koruyabilmek için, öncelikle dijital iletişim araçlarını tanımalı, bu iletişimin kurallarını öğrenmeli ve bunu doğru şekilde kullanabilmeniz gereklidir. Çocuğunuz, hangi dijital araçlara ilgi duyuyor ve hangilerini kullanıyor? Anne babalar olarak bunları araştırmalı ve bilgi sahibi olmalısınız.

Sosyal Medyayı Kullanın ve Çocuklarınızı Sosyal Medyadan Takip Edin

Sosyal medya hem yetişkinler hem de çocuklar tarafından kullanılan bir eğlence, sohbet ve bilgi aktarımı platformudur. Ancak, içeriğinde olumsuz ve rahatsız edici içerikler de barındırmaktadır. Ebeveynler olarak, sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanarak, çocuğunuzu da zararlı içerik ve paylaşımlardan koruyabilirsiniz.

Çocuğunuza Sosyal Medya Sınırlaması Getirin

Anne babalar olarak, internet ve sosyal medya kullanımına sınırlama getirecekseniz, öncelikle bu sınırlamalara, sizlerin de uyması gerekir. Ev içerisinde konulan kurallara uyarak, çocuğunuza iyi birer rol model olmanız onu da olumlu şekilde etkileyecektir. Bunun için, ailecek eğlenceli ve eğitici etkinlikler yaparak, birlikte zaman geçirin. Bu aktiviteler, aile içerisindeki bağları güçlendirerek, evdeki sosyal medya kullanımını da azaltacaktır.

Dijital Araçların Yararlarını Öğrenin

Dijital platformun, çocuklar için, olumsuz ve zararlı yanları olsa da tabii olumlu tarafları da bulunmaktadır. İnternet, doğru kullanıldığında, çocukların gelişimi açısından önemli bir yere sahiptir. Eğitici, öğretici ve bilimsel videolar izlemek, araştırmalar yapmak, derslerle ilgili alıştırmalar çözmek bu örneklerden birkaçıdır. Çocuklar dijital dünyayı doğru kullandıklarında, hafıza, kavrama, algı ve analiz becerileri gelişir. Anne babalar olarak, dijital ebeveyn olmak istiyorsak, internetin yararlı yönlerini keşfederek, onları incelemeli ve çocuğunuzun gelişimine doğru şekilde katkıda bulunabilirsiniz.

*Çocuk Güvenliği ve Ebeveyn Kontrolü için Yazılımlar Kullanın

Çocukların, interneti ve sosyal medyayı kullanırken neler yaptığını öğrenmek ve birtakım yanlış içeriklere girmesini önlemek için, bazı filtreler vardır. Bu çeşitli yazılımları yükleyerek, çocuğunuzu kontrol edebilir ve sınırlandırabilirsiniz.

Dijital Ebeveynlikte Anne-Babalara Düşen Roller

Dijital ebeveynlik kavramındaki dijital kelimesi, aslında günümüzde çok sık karşılaştığımız bir sıfattır. Sözlük anlamı olarak, verilerin, bir ekran üzerinde elektronik olarak gösterilmesi anlamına gelir. Burada kastedilen ise, yetişkinlerin ya da çocukların, oyun oynamak, eğlenmek, vakit geçirmek ya da araştırma yapmak için kullandıkları her türlü elektronik araca verilen isimdir.

Günümüzde artık, dijital çağın bütün nimetlerinde her an ve her yerde yararlanabiliyoruz. Tabi bu dijital durumdan en iyi şekilde faydalanmak ve getirebileceği olası tehlikelerden çocukları koruyabilmek için, ebeveynlere bazı roller düşmektedir. Bu rolleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Dijital Okuryazarlık:

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte öne çıkan dijital okuryazarlık, kullanılan akıllı cihazların hepsinde, bilgiyi arayıp bulma, anlama ve analiz etme yeteneğine verilen addır. Türkiye’de elektronik araçların kullanımı, çok eskilerden başlamadığı için, ebeveynlerle çocuklar arasındaki dijital araç kullanma yeteneği karşılaştırıldığında, büyük farklara ulaşılmıştır. Yapılan çalışmalara göre, çocukların yaklaşık %78’i anne babalarından daha fazla dijital bilgiye sahiptir. Tabi bu oluşan bu fark, bazı olumsuzları da beraberinde getirebilir. Çocukların, internette vakit geçirirken ya da herhangi bir şey araştırırken, kötü bir içerikle karşılaşmaları ve bunu ebeveynleriyle değil kendi arkadaşlarıyla paylaşması veya anne babaların, çocuklarının internet kullanırken, onlara birtakım tavsiyelerde bulunmasının çocuklar tarafından önemli bir durum olarak algılanmaması gibi örnekler bu olumsuzluklardandır. Yeteri kadar dijital bir ebeveyn olamayan anne babalar, bu durumdan ötürü de çocuklarını dijital araçlar hakkında sağlıklı bir şekilde bilgilendirememektedir.

Farkında Olma:

Anne babaların, dijital ebeveyn olmalarının yanında farkındalıkları da çok önemlidir. İnternetin içerisindeki yararlı ya da tehlikeli şeylerin ayrımını ve takibini yapabilmelidir. Çocuğunuz, internette oyun oynarken ya da bir konuyu araştırırken, onun ilgilendiği şeyleri merak etmeli ve takip etmelisiniz.

Kontrol Etmek:

Çocuk sahibi yetişkinler, eğer bir dijital ebeveyn olmak istiyorlarsa ve bu konuda farkındalıkları da yüksekse, kontrol etmek de isteyeceklerdir. Çocukların, internette hangi sayfaları gezdiğinin, hangi içeriklerle ilgilendiğinin ya da ne gibi davranışlar sergilediğinin kontrol edilmesi, farkında olan anne babalar için çok önemlidir. İnternetteki zararlı içeriklere karşı filtre programlarının konulması, bilgisayarda geçirilecek zamanın sınırlanması, ya da interneti ailecek kullanmak gibi kurallar koymak, farkındalığı olan ve kontrol etmek isteyen ebeveynlerin özelliklerindendir.

Yeniliklere İlgili Olmak:

Dijital ebeveynler, dijital araçlarla ilgili yeniliklere açık olmalı ve bu yenilikleri takip etmelidir. Bununla beraber, çıkan yeniliklerin yararlı ve riskli yönleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır.

Çocuklar için Dijital Dünyanın Tehlikeleri Nelerdir?

İnternette, uzun süreler boyunca oyun oynamak, uygunsuz ve rahatsız edici olumsuz içeriklere maruz kalmak, çocukları zihinsel olarak olumsuz yönde etkilemektedir.
Sosyal medya kullanımından doğan, birtakım güvenlik risklerine sebep olabilir. Çeşitli bilgi kirliliğinin reklamlar aracılığıyla dolaşımı, çocukların sosyal açıdan olumsuz yönde etkilenmelerine neden olabilmektedir.
İnternette karşılaşılan uygunsuz ve şiddet içerikli görüntüler de çocukları duygusal anlamda olumsuz olarak etkileyebilmektedir.

Dijital yerlileri grubunun ebeveynleri olarak, çocuğunuz için tüm gerekli tedbirleri alsanız bile, çocuğunuzun hata yapabilmesi olasıdır. Ancak önemli olan, hatayı minimum düzeye indirebilmektir. Dijital ebeveyn olabilmek için, sürekli gelişime ve öğrenmeye açık olun ve çocuğunuzu dijital araçların faydalarından doğru şekilde yararlandırırken, zararlı şeylerden de nasıl koruyabileceğiniz hakkında bilgi edinerek, çocuğunuza katkıda bulunun. Unutmayın, teknoloji ve dijital araçlar, yaratıcılığı ve beceriyi destekleyen önemli bir dünyadır.

Evet biz “dijital yerliler” grubunun ebeveynleriyiz. Hal böyle olunca teknoloji ile erken yaşta hatta doğarken tanışan çocuklara, kitapları sevdirmek eskisi kadar kolay değil ama hepimiz de coşkulu bir şekilde çocuklar kitap okusun istiyoruz. Bu kadar çevresel uyarıcı ve teknolojik alet varken bir çocuğun ilgisini çekebilecek bir kitabı seçmek ne kadar zor değil mi sizce de?

Çocuk Kitabı Seçilirken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çocuk kitabı seçerken ilk dikkat edeceğimiz şey dili olmalı… Çocuklar kitaplar aracılığıyla konuştukları dili okumaya başlıyorlar ve bunun yanlış bilgilere dayanmaması gerekiyor. İmla ve ifade hatası, en önemlisi de yazım yanlışı olmayan kitaplar seçilmeye özen gösterilmeli.
Görsellerine dikkat edilmeli: iyi resimlenmiş ama kötü yazılmış kitaplar bizi tuzağa düşürebilir. Çocuklarımıza alacağımız kitapları mutlaka okumalıyız. Sadece kapak ve resimler yanıltıcı olabilir
Çocuğun yaşına ve ilgisine hitap edip etmediğini gözetmek önemli. Çocuğu okumaktan soğutacak kitapların etkisini geçirmeye çalışmak daha çok çaba gerektiriyor.
Okumak ve çocuklara okuyan ebeveyn modeli olarak görünmek onları da heveslendirir ama orada da dengeyi iyi kurmak gerekir ve kitap, ona ayırdığınız zamana engel oluşturuyor ise tam tersi bir etki yapabilir.
Hepimizin hayatı artık “online” ve işimiz de evde… Ev-iş-çocuk üçgenini kurarken ortaklaşa kitap okuma zamanları oluşturmak kitap okuma hevesini olumlu yönde etkileyecektir.
Kitap seçmek için kitap almaya birlikte gitmek her zaman motive eder. Kitap seçerken çocuğumuza kitapları incelemek için fırsat tanımak ve sabırlı davranmak önemli olacaktır.
Okumayı yeni öğrenen çocuklara küçük yazılı ve okuyabileceğinden uzun kitaplar almak yerine büyük ve okunaklı yazılmış, kolayca bitirebileceği kitaplar seçmek gerekir.

Çocuklara kitap okurken ses tonumuzu, yüz ifademizi iyi kullanmaya gayret edersek, onu kitabın davet ettiği hayal dünyasına kolayca sokabiliriz. Ayrıca çocuğumuzda bir an önce kendi kendine okuma isteği uyandırırmış oluruz..

Bazen de özellikle sıra dışı, çocuğun yaratıcılığını kışkırtacak hikayeler seçersek onun hayata bakış yelpazesi genişleyecektir.

Hayal dünyasının sınırları yoktur ama hayatın sınırları vardır. Çocuklarımızın kitapla birlikte gerçek olmayana odaklanması ve sonrasında güvenli gerçeğe dönmesi, yaratıcı potansiyelini ve hayata kattığı yenilikleri arttıracaktır.