Hamileliğiniz boyunca heyecanla miniğinizi kucağınıza almayı beklersiniz. Her anne adayı, bu güzel bekleyişin sonunu çeşitli sahnelerle gözünde mutlaka canlandırır. Fakat hiç aklınıza gelmeyen, tahmin edemediğiniz durumlarla karşılaştığınız zamanlar da olabilir. Mesela doğumdan sonra bebeğinizi ilk gördüğünüzde yüzünde veya vücudunda bir doğum lekesi görmek, her anne için endişe vericidir. Bu lekenin yolunda gitmeyen bir şeyin habercisi olup olmadığını merak eder ve kalıcı olup olmayacağını düşünmekten kendinizi alamazsınız.
Peki doğum lekesi nedir? Neden oluşur? Çeşitleri nelerdir ve nasıl tedavi edilir?
Doğum Lekesi Nedir?
Birçok kişi muhtemelen çevresinde veya bir tanıdığının yüzünde, kolunda leke benzeri izler görmüştür. Peki farklı şekil ve renklerde karşımıza çıkan bu doğum lekesi nedir?
Doğum lekesi; cilt yüzeyinde veya altında beliren, derideki pigmentlerin yarattığı veya kan damarlarının anormal büyümesi sonucu ortaya çıkan renk değişimleridir.
Doğum lekeleri;
- Vücudun herhangi bir yerinde olabilir. Bu; yüz, boyun, ense, kol ve benzeri gibi görünür bir yer veya farklı bir yerdir.
- Mavi, kırmızı, pembe, siyah, kahverengi, mor, mavi-gri gibi farklı renklerde olabilir.
- Boyutları farklıdır. Büyük, küçük, yassı, belirgin veya pürüzsüz olabilir.
- Kalıcı ya da geçici olabilir.
- Çoğunlukla zararsız ve acısızdırlar.
Doğum Lekesinin Nedenleri Nelerdir?
‘Bebeklerde doğum lekesi nasıl oluşur?’ sorusu, bebeğinde bu tür izler bulunan ebeveynlerin merak ettiği ilk soruların başında gelir.
Doğumdan hemen sonra veya günler sonra oluşabilen bu renk değişimlerinin, çoğu zaman belli bir sebebi yoktur. Genellikle deri altında oluşan renk değişimleri ve anormal büyüyen kan damarları nedeniyle meydana geldikleri görülür. Kan damarlarının aşırı büzüşmesi ve toplanması da sebepler arasında sayılabilir. Bu izler, genetik faktörlerden kaynaklı olarak oluşabileceği gibi, doğum esnasında tutma, çekme sırasında oluşan cilt hassasiyetleri de olabilir.
Ancak bilinenin aksine doğum lekesi, aşağıdaki sebeplerden kaynaklı olarak meydana gelmemektedir:
- Hamilelik döneminde bir yiyeceğin sahibinden izin alınmadan yenmesi,
- Gebelikte bir şeyin çok aşerilmesi ve gebenin bunu tüketememesi gibi durumlar sadece halk arasında söylenen bazı söylentilerdir ve hiçbir bilimsel doğruluğa dayanmaz.
Doğum Lekelerinin Türleri
Birçok farklı renk, boyut ve görünümde olabilen doğum lekelerinin türleri bulunur.
Doğum lekesi çeşitleri, genel olarak iki aşamada incelenebilir.
Pigmente Doğum Lekeleri
Cilde rengini veren pigment hücrelerinin bir bölgede fazla toplanması, leke oluşumuna neden olabilir. Pigmente doğum lekelerinin de türleri vardır:
- Sütlü Kahve Lekeleri: ‘Cafe au lait’ de denilen sütlü kahveye benzeyen açık kahverenginde lekelerdir. Açık tenli bebeklerde daha soluk, koyu tenli bebeklerde daha belirgin olabilir. Pürüzsüz ve kalıcıdır. Fakat herhangi bir zararı bulunmaz. Sıklıkla gövde ve bacaklarda oval şekilde ortaya çıkar.
- Moğol Lekeleri: Daha çok koyu tenli bebeklerde görünen, mavi, mavi-gri veya morumsu renkte, çürük ile oldukça sık karıştırılan pürüzsüz lekelerdir. Sırt, bel, kalça gibi bölgelerde daha sık çıkar. Kalıcı olabilmekle beraber çoğunluğu okul çağına kadar geçebilir.
- Nevüsler: Halk arasında ‘ben’ olarak tabir edilen izlerdir. Genellikle kahverengi, hafif engebeli ve yuvarlak görünümdedir. Açık kahverengi, pembe ve siyah olanları da vardır. Bebeğin büyümesi ile beraber bu benler büyüyebilir. Bazıları silikleşip kaybolur, bazıları ise kalıcıdır. Benlerin renk ve görünümünü takip etmek gerekir. Cilt kanseri riski taşıyabilen benler vardır.
Vasküler Doğum Lekeleri
Vasküler lekeler, ‘damarsal lekeler’ olarak da bilinir. Olması gerekenden daha geniş damarlardan veya bir bölgede toplanmış kan damarlarından kaynaklı olarak meydana gelir. Bazı türleri bulunur:
- Porto Şarabı Lekeleri: Bu izlerin genetik olduğu düşünülür. Yüz ve boyun bölgesinde daha sık çıkan, açık pembe, pembe ve kırmızı renklerde doğum lekeleridir. Doğumda oldukça açık renkte olup zaman ilerledikçe bordo ve mora kadar koyulaşabilir. Kalıcıdır. Ciltte bulunduğu yeri daha kuru ve pürüzlü gösterebilir. Gerek duyulduğunda lazer tedavisi uygulanabilir.
- Somon Lekeleri: Halk arasında ‘Leylek Isırığı’ ve ‘Melek Öpücüğü’ olarak da bilinir. Bu isimleri şeklinden dolayı alır. Genelde yüz, alın ve ensede daha sık görülür. Göz kapağı ve üst dudakta çıktığı da bilinir. Birçoğu kendinden solduğu için çoğu zaman herhangi bir tedavi gerektirmez. Yeni doğanlarda birkaç sene içerisinde kaybolabilir.
- Hemanjiyomlar: ‘Çilek Lekesi’ veya ‘Gül Lekesi’ de denir. Cildin üst tabakasındaki damarların aşırı büyümesi ile ortaya çıkar. En yaygın görünen izlerden biridir. Her 100 bebekten 2’sinde rastlanır. İlk zamanlarda daha hızlı büyüdüğü gözlenir. Ancak ergenliğe kadar çoğu yok olur. Pembe, kırmızı veya mavi renkte olabilir. Baş, boyun, kol ve bacakta daha sık çıkar.
DOĞUM LEKELERİ VE YENİDOĞAN DERİ HASTALIKLARI Konulu makalemize aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
DOĞUM LEKELERİ VE YENİDOĞAN DERİ HASTALIKLARI https://www.bebek.com/dogum-lekeleri-ve-yenidogan-deri-bozukluklari/
Bebeklerde Doğum Lekesi Geçer mi?
Lekenin türüne göre geçme durumu da değişkenlik göstermektedir. Sütlü kahve lekeleri ve Porto şarabı lekeleri gibi bazı türler kalıcı olabilir. Fakat çoğunluğu bebek büyüdükçe silikleşip rengi soluklaşan ve kaybolan türlerdir. Hatta bazı izlerin tamamen geçmesi 10-12 yaşlarına kadar ulaşabilir. Kalıcı olan türler ise çeşitli tedavi yöntemleri ile ortadan kaldırılabilmektedir.
Doğum Lekeleri Nasıl Tedavi Edilir?
Miniğinizde kalıcı türde bir doğum izi bulunuyorsa doğum lekesi tedavisi ile ilgili bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz.
Birçoğunda tedaviye ihtiyaç yoktur. Ancak dokunun büyümesini önlemek, organlara baskı yapmasını engellemek, küçültmek ve görünümünü azaltmak amacıyla bazı tedaviler uygulanabilir.
Doğum lekelerinin çeşitli tedavi yöntemleri vardır:
Lazer Tedavisi: Daha çok kalıcı lekeler için tercih edilen bir yöntemdir. Bir dermatoloji uzmanı veya cerrah tarafından yapılır. Dokunun türüne göre kullanılacak lazerin türü de değişebilir.
Örneğin; Damarlardan kaynaklı izlere farklı, pigmentlerden kaynaklı izlere farklı lazerler kullanılır. Uygulama için 18 yaşın beklenmesi daha doğrudur ancak buna doktorunuz karar verir.
İlaç Tedavisi: İlaç tedavisinde kullanılan iki tür ilaç vardır.
Bunlar;
- Beta-blokerlar: Kan damarlarını daraltmayı ve kan akışını azaltmayı hedefleyen ilaçlardır. Çoğunlukla hemanjiyomlar için tercih edilirler. Bu izlerin boyutunu küçültmeye ve görünümünü azaltmaya çalışırlar.
- Kortikosteroidler: Lekelerin üzerine enjekte edilen anti-inflamatuar ilaçlardır. Çalışma mekanizmaları beta-blokerlar gibidir.
Cerrahi Müdahale: Boyutu büyük, bulunduğu bölgeye ve organa zararı bulunan lekelere uygulanan bir tedavidir. Daha çok benler ve büyük hemanjiyomlar için tercih edilir. Lokal anestezi uygulaması ile bir uzman, dermatolog veya estetik cerrahı tarafından yapılır.
Bebeğinde Doğum Lekesi Olanlar için Tavsiyeler
Doğuştan, doğumdan kısa bir süre veya haftalar sonrasında minik yavrunuzun cildinde herhangi bir doğum lekesi veya benzeri bir renk değişimi fark ettiyseniz;
- Dokunun büyüyüp büyümediğini ve şeklindeki değişiklikleri gözlemleyin.
- Renginde ani morarma, kızarma gibi renk değişimleri olup olmadığına dikkat edin.
- Kanama veya enfeksiyon benzeri bir durum oluştuğunda mutlaka çocuk doktorunuza müracaat edin.
- Eğer herhangi bir bitkisel karışım, krem veya merhem kullanmak istiyorsanız öncesinde hekiminize sormayı unutmayın.
- Belli aralıklarla bebeğinizin lekelerini muayene ettirin.
Unutmayın ki, doğum lekesi genelde zararsızdır ve bebeklerde kendi kendine geçme potansiyeli yüksektir. Ancak bazı durumlarda başka bir tıbbi duruma işaret edebileceği için kontrol altında tutulmalıdır. Endişeye kapılmadan yavrunuzu gözlemleyerek bu döküntüleri takip etmeniz yeterli olacaktır.
GEBELİKTE LEKELENME NE ANLAMA GELİR? Konulu makalemize aşağıda bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
GEBELİKTE LEKELENME NE ANLAMA GELİR? https://www.bebek.com/gebelikte-lekelenme-ne-anlama-gelir/
