Hamilelik, kadınlar için yepyeni bir hayatın, heyecanlı bir serüvenin başlangıcıdır. Yeni bir canlıya kendi vücudunuzda hayat verdiğiniz bu dönemde kendinize eskisine göre daha fazla özen göstermelisiniz. Bu sebeple hamilelikle birlikte birtakım takviyeler almanız gerekebilir.
Bunlar arasında folik asit, magnezyum, kalsiyum ve demir gibi vitamin ve mineraller bulunur. Her biri vücudumuzun yapı taşı olan bu bileşenler çok önemli görevleri yerine getirdiğinden eksikliği de birtakım problemleri beraberinde getirebilir. Demir de hamilelikte miktarı eksilmesi durumunda sorun yaratacağından kan ilacı ile telafi edilmesi gereken bir mineraldir.
Peki kan yapımında oldukça etkili olan demir, hamilelikte neden önemlidir? Doğumdan sonra kan ilacı ne kadar kullanılmalıdır?
Demir Ne İşe Yarar?
Kanın en önemli görevi oksijen ve karbondioksit alışverişi yapmaktır. Kan bu alışverişi kendisine kırmızı rengi veren madde olan hemoglobin ile yapar. Hemoglobin üretimi için ise demir kullanılır. Eğer vücudunuzda yeterli miktarda demir yoksa daha az kan hücresi üretilir ve dolayısıyla organ ve dokuların çalışması için hayati öneme sahip olan oksijen miktarı azalır. Bunun sonucunda da bağışıklık sisteminiz düşmeye başlar ve zihinsel işlevlerinizde bozulmalar meydana gelebilir.
Demir eksikliği durumunda ortaya çıkabilecek olası problemler şunlardır:
- Kronik yorgunluk
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Konsantrasyon eksikliği
- Baş dönmesi
- Sinirlilik hâli
- Yutkunma zorluğu
- Uyku bozuklukları
Bu sorunların yanı sıra çocuklarda konuşma bozuklukları, yürümede sorun ve dikkat eksikliği görülebilir.
Hamilelikte Demir Takviyesi
Gebelikle birlikte vücudunuz daha farklı çalışmaya başlar. Vücutta depolanan vitamin ve mineraller bebeğin büyüyüp gelişmesi için kullanılır. Bu sebeple anne adayının hamilelik boyunca bazı mineral ve vitaminlerin vücuttaki oranında eksilmelere izin vermemesi gerekir. Hem annenin hem de bebeğin ihtiyacı olan demir de hamilelik boyunca dikkat ve takip gerektirir. Eksikliği durumunda derhal takviye edilmelidir.
Hamilelikle birlikte artık daha fazla kana ihtiyacınız olur. Bu sebeple doktora gittiğinizde sıklıkla yapılan kan tahlillerinde demir seviyeleri de ölçülür. Her ne kadar ilk zamanlarda hemoglobin seviyesi yüksek olsa da ilerleyen dönemlerde ihtiyaç artacağı için demir takviyesi almaya başlamak gerekebilir. Genel olarak doktorlar 16. hafta yani 4.ay itibariyle günlük demir takviyesine başlanmasını tavsiye eder.
Hamilelikte demire ne kadar ihtiyacınız olduğunu şöyle ifade edebiliriz: uzmanlara göre eğer annelere gerekli demir takviyesi yapılmazsa demir depolarının hamilelik öncesindeki seviyeye yeniden ulaşabilmesi için 2 yıl geçmesi gerekir. Bu da annelerin demire olan ihtiyacının ne kadar önemli olduğunu gösterir.
Gebelikte Demir Eksikliği Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?
Demir, anne ve bebek için oldukça önemli bir mineral olduğu için eksikliğinde de istenmeyen sorunlara sebep olur. Bu sorunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Erken doğum riskinde artış
- Düşük doğum ağırlığına sahip bebek
- Rahim içinde gelişme geriliği
- Doğum sonrası annenin iyileşmesinde gecikme
- Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış yaşanması
- Normal şartlarda sağlıklı seyredecek bir doğumun anemik bir annede tehlike yaratacak boyutlara ulaşması
Doğumdan Sonra Kan ilacı Ne Kadar Kullanılmalıdır?
Hamilelikle beraber kullanmaya başladığınız demir takviyesini yani kan ilacını doğum sonrasında kullanmanız gerekip gerekmediği, kullanılacaksa ne kadar süre kullanılması gerektiği önemle merak edilen sorulardır. Bu soruya uzmanların verdiği ortak cevap, evet kullanılmaya devam edilmelidir. Çünkü doğumla birlikte kaybettiğiniz kan, vücudunuz tarafından tekrar geri kazanılmalıdır. Bunun için de beslenme tek başına yetersiz kalabilir.
Doğumda yaşanan kan kaybının yanı sıra doğum sonrasında da bir süre daha kan kaybı yaşamaya devam edersiniz. Lohusa kanaması olarak bilinen doğum sonrası kanamalar yaklaşık 6 hafta kadar sürebilir. Bu durum sezaryen doğumlarda biraz daha uzun sürebilir. İlk günlerde normal bir regl kanaması kadar yoğun olan bu kanamalar zamanla azalarak pembeleşir ve kahverengi lekelenmelere dönerek biter.
Bu sebeple bir süre daha regl döneminde olduğu gibi kan kaybı yaşayacağınız için demire olan ihtiyacınızda artar. Bu kanamanın en önemli sebebi hamilelikle beraber büyümüş olan rahminiz küçülmeye ve toparlanmaya başlamasıdır. Rahim bu sürede kasılmaya başlar ve damarları sıkıştırır. Böylece zamanla eski hâline dönebilecek ve kanama da duracaktır.
Demir ilacının sütünüze karışmasından dolayı bir endişeniz var ise doktorunuzla bu durumu paylaşabilirsiniz. Ancak büyüme çağındaki bebeğin de demire oldukça fazla ihtiyacı olacağından, sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde bu durum negatif bir etkiye sebep olmayacaktır.
Doğum sırasında ve sonrasında devam eden kanamalar dolayısıyla kan ilacı olarak bilinen demir takviyeli ilaçları kullanmanız gerekir. Kullanma süresi yaklaşık 3 ay olsa da doktorunuzun tavsiyesine göre değişebilir. Doğum sonrası yapılan kan tahlilleri ile doktorunuz ilaca ne kadar süre daha devam etmeniz gerektiğini size söyleyecektir.
Demir Bakımından Zengin Besinler
Doğum sonrası kan ilacı takviyesine devam ediyor olsanız da demir bakımından zengin besinler tüketmek sağlığınız için oldukça önemli bir paya sahiptir. Hatta kadınların her ay regl kanamalarıyla düzenli olarak kan kaybı yaşadığını düşünürsek bu besinleri beslenme rutininize eklemeniz faydalı olacaktır. Demir açısından zengin besinleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler: ıspanak, brokoli, lahana gibi
- Kırmızı et
- Karaciğer
- Pekmez
- Yumurta
- Kabak
- Mercimek ve fasulye gibi baklagiller
- Fındık, badem, kaju, Antep fıstığı gibi kuruyemişler
- Tam buğday ve kahverengi pirinç gibi tahıllar
- Kuru meyveler ve hurma
- Susam, kenevir ve keten tohumu gibi tohumlar
- Patates
- Şeker kamışı
- İstiridye mantarı
Demir Emilimi Nasıl Arttırılabilir?
Hem demir takviyesi alıyorsunuz hem de beslenmenizde demir bakımından zengin gıdaları tüketiyorsunuz… Peki demir, bağırsaklarda yeteri kadar emiliyor mu? İşte demirin emilimini maksimum seviyede tutmak için yapmanız gerekenler?
- Çocukluğumuzdan beri demir deposu olarak bildiğimiz ıspanağı yoğurtla tüketmek, demir içeriğinin emilimini engeller. Bunun yerine demir bakımından zengin besinleri C vitamini ile birlikte tüketmek gerekiyor. C vitamini demirin emilimini arttırdığı için sabah kahvaltıda yumurtayı portakal suyu ya da domatesle tüketmek daha faydalı olacaktır. Hatta ıspanağı yumurta ile birlikte tüketirseniz maksimum oranda faydalanabilirsiniz.
- Çay ve kahve de demir emilimini azaltan gıdalar arasında yer alıyor. Bu sebeple çay ve kahveyi yemek sırasında ya da hemen sonrasında tüketmek yerine ara öğünlerde tüketmek daha faydalıdır. Çayınıza limon koymak çayın bu etkisini bir nebze olsun azaltacaktır.
- Tahıl ve baklagillerin ıslatılması, filizlenmesi ve fermente edilmesi ile bu gıdalarda bulunan fitalat miktarını azaltacağı için demir emilimi artacaktır.
- Ispanak örneğinde olduğu gibi demir içeren besinleri kalsiyum bakımından zengin gıdalarla tüketmek ya da aynı anda kalsiyum ve demir takviyesi almak emilimi azaltacaktır. Bu sebeple bu takviyeleri farklı zamanlarda almalısınız.
- Demir takviyesini aç karna ya da yemekten ortalama 2 saat sonra kullanmak da emilimi artıran başka bir yöntemdir.
Kan vücudumuzun her hücresi, her dokusu, her organı için hayati öneme sahiptir. Hamilelikle beraber kana olan ihtiyaç da artar. Hem hamilelik sırasında bebeğiniz sizin kan ve demir depolarınızı kullandığı hem de sizin vücudunuz demire ihtiyaç duyduğu için doğum sonrasında doktorunuzun tavsiye ettiği süre boyunca, yaklaşık 3 ay, kan ilacı kullanmak faydalı olacaktır.
“Doğum Sonrası Hangi Vitaminler Alınmalıdır?” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Doğum Sonrası Hangi Vitaminler Alınmalıdır?: https://www.bebek.com/dogum-sonrasi-hangi-vitaminler-alinmalidir/
