Gebelik (gestasyonel) diyabeti, sadece hamile anne adaylarında görülebilen yüksek kan şekeri olarak tanımlanır. Bu diyabet türü genellikle hamilelik sürecinin 24 ile 28. haftasındaki yapılan testlerde ortaya çıkar. Bu durumun sebebi gebelik sırasında, vücuttaki insülin hormonunun farklı şekilde işlemesinden kaynaklanır. Bu hormonsal işleyişte, hafif görülebilecek bazı belirtilere de rastlanabilir.
Susuzluk hissi, görüş açısında bulanıklık, sık sık idrara çıkma isteği, uyku sırasında horlama ve yorgunluk bunlardan birkaçıdır. Eğer gebelikte diyabet problemi yaşanıyorsa, şeker hastası hamileler nasıl beslenmeli sorusu da buradaki problemi çözmede en önemli bulgudur. Sağlıklı ve düzenli bir beslenmeyle, bu belirtiler en aza indirilebilir. Şimdi bunları kısaca irdeleyelim:
Gebelik Diyabeti Beslenme Şeklinde Nelere Dikkat Edilmeli?
- Öğünlerinizde mutlaka protein ve lif içeren yiyecekler tercih edin. Bu yiyecekler doyurucu olduğundan, sizin daha fazla yemek yemenizi engelleyecektir. Ayrıca kan şekeri seviyenizi düzende tutacaktır.
- İşlenmiş gıdaları tüketmekten kaçının. Hazır çorbalar ve erişteler, dondurulmuş ve paketlenmiş gıdalar ve hazır patates gibi benzeri ürünleri almaktan sakının. Ayrıca pastırma ve sosis gibi işlenmiş etleri de tüketmemeye özen gösterin.
- Şekeri düşüren meyve ve sebzelerle beslenmeye özen gösterin. Lahana, ıspanak, brokoli, karnabahar, enginar, kuşkonmaz, brüksel lahanası, kereviz, brokoli, bamya, bezelye, biber, soğan, turp, soya fasulyesi, pazı, domates, kabak, pırasa, ıspanak gibi sebzeleri rahatça yiyebilirsiniz. Şekeri düşüren meyveler ise, böğürtlen, nar, greyfurt, çilek, yaban mersini, vişne, elma ve mandalinadır.
- Şeker hastası hamileler nasıl beslenmeli konusunda, sağlıklı yağlar da önemli bir yer tutar. Doğal ve trans yağ içermeyen fıstık ezmesi, avokado, somon ve alabalık gibi yağlı balıklar, fındık, zeytinyağı, yer fıstığı yağı ve keten tohumu gibi besleyici yağları da tüketebilirsiniz. Tereyağı, margarin, normal ve ekşi krema, krem peynir ve mayonez gibi ekstra yağ içeren gıdaları yemeyi de sınırlandırabilirsiniz. Kümes hayvanları tüketmek istediğinizde ise yemek yaparken derilerini çıkarmayı ihmal etmeyin.
- Her öğün aldığınız karbonhidrat miktarına dikkat edin ve gün içerisinde bu miktarı öğünlerinize bölün. Böylelikle kan şekeri seviyenizi düzende tutmuş olursunuz. Aynı zamanda karbonhidrat isteğinizi azaltmada tam buğday ve arpa içeriği olan ekmekler ve baklagiller tüketebilirsiniz.
- Gün içerisindeki öğünlerinizi sık yiyin ve bu öğünleri küçük tutun. Eğer günde en az üç öğün yemek yiyecekseniz, en az üç öğün de ara atıştırmalık zamanı olarak ayarlayın.
- Şeker oranı yüksek besinlerden kaçının. Kızarmış yiyecekler, fast food, meyve suyu ve diğer şekerli içecekler, nişasta içeren makarna ve pirinç, tatlandırıcı içeren granola ve yulaf ezmeleri, alkollü içecekler ve hamur işleri, diyabet problemi oluşturabilecek besinlerdir. Bununla beraber, kuru üzüm, incir, karpuz, ananas, patates, kayısı, pancar, mango, kavun gibi gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Dondurmalar, kurabiyeler, kekler ve çörekler gibi tatlı yiyecekleri, öğünlerinizde sınırlayın. Çünkü bu yiyeceklerin içeriğinde tatlandırıcı ve ekstra şeker barındırır. Bu da sizin kan şekeri seviyenizi bir anda yükselterek kontrol altında tutmanıza mâni olur.
- Gece atıştırma isteğinden korkmayın. Çünkü kan şekeri seviyesi sağlığı gece uykusunda oldukça önem taşır. Bir kâse yoğurt, tam tahıllı krakerler ya da bir elma iyi bir gece atıştırmalığı olabilmektedir.
- Market alışverişlerinde, alacağınız ürünlerin ve gıdaların etiketlerini mutlaka dikkatle kontrol edin. İçeriğinde ne kadar karbonhidrat bulundurduğunu hesap edin.
Gestasyonel Diyabette Fiziksel Aktivitenin Önemi
Şeker hastası hamileler nasıl beslenmeli konusu kadar önemli olan bir diğer konu da aktif harekettir. Çünkü vücudunuz ne kadar hareketli olursa, glikoz seviyesi de bir o kadar düşer. Belki hamilelikten önce daha fazla yürüyüş ve egzersiz yapabiliyordunuz. Ancak gebelik sürecinde de yorulmadan yapılabilecek fiziksel aktiviteler mevcuttur.
Kısa yürüyüşler, hafif yoga dersleri, ev işleri, dans etmek ve alışverişe gitmek gibi kendinizi yormayacak programlar yapabilirsiniz. Bu sayede vücudunuz aktif kalarak, insüline daha az dirençli halde olur. Bununla beraber, gebelik sürecinde kilonuzun sabit kalması, gün içinde enerjik hissetmek, fiziksel ve ruhsal yönden sağlıklı kalmak ve uyku düzeni de sağladığı diğer faydalardır.
İnsülin veya İlaçlar
Birçok anne adayı, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyle kan şekeri seviyelerini kontrol altına alabilmektedirler. Fakat bazı kadınlar için sadece bu durumlar yardımcı olamayabilir. Bu yüzden burada devreye doktorunuz girer ve glikoz seviyenizi düşürerek, kontrol altına alınması için insülin veya daha farklı bir ilaç yazabilir. Hamilelik esnasında kullanılan bu ilaçlar bebek için tehlike arz etmez. Zaten burada önemli olan nokta, glikozun olması gereken seviyede bulunması ve bebeğin de sağlıklı bir şekilde gelişimine devam etmesidir.
Kontrol Edilemeyen Gestasyonel Diyabetin Yol Açtığı Problemler
-
Preeklampsi (Yüksek Kan Basıncı)
Hamilelik sürecinde anne adaylarında görülebilen yüksek tansiyon preeklampsiye sebep olabilir. Ellerde ve ayaklar da sürekli şişliklere rastlanması ve idrarda bulunan protein de yine yüksek kan basıncı durumunun belirtilerindendir. Bu rahatsızlık doğum sırasında anne için tehlike yaratabilir. Ani gelen nöbetlere ve beyinde hasara neden olabilecek, kan pıhtılaşması ve kanamalar görülebilir. Ayrıca bebek için erken doğum da söz konusu olabilir. Bu yüzden hamilelikte diyabetli kadınların, riskli bir doğum geçirmemesi adına, mutlaka bir uzman tarafından takip edilmeli ve rahatsızlığın kontrol altına alınması gerekmektedir.
-
Hipoglisemi (Düşük Kan Şekeri)
Gebelikte, tedavi edilmeyen düşük kan şekeri de çok ciddi problemler yaratabilir. Hızlı tedavi edilmediği takdirde ölümcül durumlar yaşanabilir. Aynı zamanda doğumdan sonra bebekler için de tehlike yaratabilir. Bebeklerde de çok hızlı bir biçimde düşük kan şekeri oluşabilir. Bu sebeple, doğumdan sonra bebeğin kan şekerinin de ayrıca takibi yapılmalıdır.
-
Bebeğin Olduğundan Fazla Büyümesi
Gebelik sürecinde, kontrol altına alınamayan şeker hastalığı, anne karnındaki bebeğin de kan şekerinin yükselmesine neden olur. Böylece bebek fazla beslendiğinden dolayı, olması gerekenden daha büyük olarak, gebeliğin sonlarına doğru anne için rahatsızlık yaratmaya başlar. Bebek olmasın gerekenden ekstra büyük olduğu için, doğum zamanı geldiğinde, anne için tehlike arz eder. Normal olması gereken bir doğum, böyle bir durumdan dolayı sezaryen olarak gerçekleşebilir. Aynı zamanda bu durum bebek için de problem doğurabilir. Gerçekleşen doğum esnasında, bebeğin omuzlarına yapılan baskı doğrultusunda, bebekte sinir hasarı bırakabilir.
-
Sezaryen
Sezaryen, normal (vajinal) doğum yerine, bebeğin anne karnından doğması için yapılan bir ameliyattır. Gebelik esnasında tedavi edilemeyip kontrol altına alınamayan şeker hastalığı nedeniyle, doğum sırasında sezaryen operasyonlara ihtiyaç duyulabilir. Tabi sezaryen doğumlarda normal doğumlara göre, kadınların iyileşerek ayağa kalması daha uzun sürebilir.
Gebelik diyabeti, ilk kez hamilelikte ortaya çıkan bir glikoz işleyiş bozukluğudur. Gestasyonel diyabet teşhisi konulan anne adayları, şeker hastası hamileler nasıl beslenmeli konusunda endişe etmeden, uzman bir diyetisyenden yardım alarak, sağlıklı öğünler içeren bir diyet planı hazırlatabilir. Aynı zamanda kan şekeri seviyesinin kontrol altına alınması için de yine uzman bir hekimin takibi gerekir. Eğer hamileyseniz ya da ilk defa hamile kalmayı planlıyorsanız, ilgili sağlık kliniklerine başvurarak kan sayımı ölçümlerinizi yaptırabilir ve bu süreci sağlıklı bir şekilde geçirebilirsiniz.
“Diyabetli Hamilelere Özel Beslenme Önerileri” Konulu yazımızı aşağıdaki bağlantıya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Diyabetli Hamilelere Özel Beslenme Önerileri: https://www.bebek.com/diyabetli-hamilelere-ozel-beslenme-onerileri/
