Nöral Tüp Defekti Nedir? Tedavisi Nasıl Olur?
Nöral tüp defekti ( NTD olarak da adlandırılır) beyin, omurga veya omuriliğin doğumsal kusurlarıdır. Bebeğin vücudunun bir veya daha fazla bölümünün şeklini veya işlevini değiştirirler.
Doğum kusurları genel sağlığa, bedenin nasıl geliştiğine veya vücudun nasıl işlediğine dair sorunlara neden olabilir ve hamileliğin ilk ayında, genellikle bir kadının hamile olduğunu bile bilmeden önce olurlar.
Bir bebeğin nöral tüpü normalde, hamileliğin ilk ayının sonunda bir tüpe dönüşen küçük, düz bir şerit olarak başlar. Tüp tamamen kapanmazsa, Nöral Tüp Defekti meydana gelebilir. Bu durum, ölüm de dahil olmak üzere bebekler için ciddi sorunlara neden olabilir.
Nöral Tüp Defekti Ne Sıklıkla Gerçekleşir?
Nöral Tüp Defektleri her yıl Amerika Birleşik Devletleri’nde 3000 gebelikte gerçekleşir.
Türkiye’de NTD’lerin sıklığını araştıran çeşitli çalışmalar, bu sıklığın bin canlı doğumda 3 civarında olduğunu belirtmektedir. Bu değer NTD’nin ülkemizde sık görüldüğüne işaret etmektedir. Üniversite kliniklerinde yapılan bir çalışmaya göre bu sıklık;
- Kuzey ve Doğu Anadolu’da en yüksek (sırasıyla bin canlı doğumda 4.32 ve 4.54) olup,
- Batı Anadolu’da ise en düşüktür (bin canlı doğumda 2.17).
- Ayrıca hispanik (Latin, orta, güney Amerika veya İspanyol kökenli) kadınların, hispanik olmayan kadınlara oranla NTD’li bir bebeğe sahip olma ihtimali daha fazladır.
NTD Çeşitleri Nelerdir?
En sık görülen iki NTD; spina bifida ve anensefali’dir.
Eğer bebeğiniz spina bifida’ya sahipse, omurganın küçük kemikleri tamamen kapanmaz ve omuriliğin bir kısmı omurganın içinden geçer. Spina bifidalı çocukların bacakları felçli gibi hareket edemez ve tuvalete giderken mesane ve bağırsaklarını kontrol etme problemleri olabilir.
Anensefali ise en şiddetli Nöral tüp defektlerden biridir.
Anensefali, beyni oluşturan nöral tüpün üst kısmının tamamen kapanmadığı zaman ortaya çıkmaktadır. Bu durumdaki bebeklerin beyin, kafatası ve kafa derisinin önemli kısımları eksiktir. Anensefali bebekler genellikle ya doğuştan ya da doğumdan kısa bir süre sonra ölürler.
Kızların erkeklere göre anensefali olma olasılığı 3 kat daha fazladır.
Gebeliğin erken döneminde ve öncesinde yeterli folik asit almak bebeğinizin Nöral tüp defektlerini önlemeye yardımcı olmaktadır. Folik asit vücudunuzdaki her hücrenin normal büyümesi ve gelişmesi için ihtiyaç duyduğu bir B vitaminidir.
NTD’lere Ne Sebep Olur?
Nöral tüp defektlerinin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Uzmanlar, genetikten kaynaklanabileceğini düşünmektedir. Yani bu, bu durumun ebeveynlerden çocuklara genler aracılığı ile geçebileceği anlamına gelmektedir.
Nöral tüp defektleri ayrıca yaşanılan ortamdan da kaynaklanabilmektedir. Yaşadığınız yer, çalıştığınız yer, yediğiniz yiyecekler ve zamanınızı nasıl harcamak istediğiniz gibi şeyler de dahil olmak üzere, çevrenizle iletişim kurduğunuz her şey günlük yaşamınızı etkiler.
Nöral Tüp Defekt’li Bir Bebeğe Sahip Olma Riskiniz Var mı?
Herhangi bir kadın NTD’li bir bebek sahibi olabilir. Ancak, diğer kadınların böyle bir bebeğe sahip olma olasılığını daha yüksek bir hale getirebilecek şeyler vardır. Bunlara risk faktörleri denir.
Bu Risk Faktörleriniz Varsa, Nöral Tüp Defektleri İçin Yüksek Risk Altındasınız;
- NTD’li bir bebeğiniz varsa, başka bir gebelikte yine aynı durumda olan bir bebek sahibi olma şansınız %2-3 arasındadır.
- Sizin veya eşinizin ya da aile bireylerinizden birinin Nöral Tüp Defekti varsa, ailenizin bu hastalık öyküsüne sahip olduğu anlamına gelir.
Nöral Tüp Defektleri İçin Diğer Risk Faktörleri İse Şöyle;
- Bazı anti-nöbet ilaçları alırsanız risk oluşturabilir.
Nöbet önlemek için alınacak ilaçların hamileliğinizi nasıl etkileyeceğini bilemeyeceğiniz için doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayınız.
- Bazı çalışmalar obez olmanın Nöral tüp defekti bir bebek sahibi olma riskini artırdığını göstermektedir.
- Diyabet, genel olarak kanda glukoz (şeker) seviyesinin normalin üzerine çıkması, buna bağlı olarak normalde şeker içermemesi gereken idrarda şekere rastlanmasını anlatan tıbbi bir durumdur. Bu; kan damarları, sinirler, gözler ve böbrekler dahil olmak üzere vücudunuzdaki bazı organlara zarar verebilir.
- Hamileliğin ilk 2 ayında opioid kullanırsanız risk altındasınız demektir. Opioidler son derece bağımlılık yapıcı ilaçlardır. Hamilelik sırasında herhangi bir opioid içeren ilaç alırsanız, bebeğiniz için erken doğum ve neonatal yoksunluk sendromu (NAS olarak da adlandırılır) denilen ilaç çekilmesi gibi ciddi sorunlara neden olabilir.
- Hamileliğinizin erken döneminde vücut sıcaklığınız yüksek ise bu da bir risk içermektedir. Bu bir yüksek ateş, çok sıcak bir küvet ya da saunada çok fazla zaman geçirmek olabilir. Hamileyseniz sıcak küvet ve saunalardan uzak durmalısınız ya da kullanım süresini 10 dakika ile sınırlayabilirsiniz.
Bebeğinizdeki Nöral Tüp Defektlerini Önlemeye Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?
Gebeliğin erken döneminde ve öncesinde folik asit almak bebeğinizde Nöral tüp defekti oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Hamile kalmadan önce, hamilelik planınız varsa vücudunuzda yeterli düzeyde folik asit bulunması konusunda önlem alınmalıdır.
Bebeğinizdeki riski önlemeye yardımcı olmak için, hamilelikten önce her gün 400 mcg folik asit içeren bir vitamin takviyesi almalısınız. Hamile kalmadan en az 1 ay önce her gün 400 mcg folik asit almaya başlamak genellikle yeterli olmaktadır. Hamile kalmayacak olsanız bile günlük folik asit takviyesini almanız gerekmektedir.
Folik Asidi Yiyeceklerden Alabilir Misiniz?
Folik asidi, folik asitle zenginleştirilmiş bazı gıdalardan da alabilirsiniz. Her yediğinizin ne kadar folik asit içerdiğini görmek için ürün etiketlerini kontrol etmelisiniz.
Bu ürünlerden bazıları;
- Ekmek
- Kahvaltı Gevreği
- Mısır Unu
- Un
- Makarna
- Beyaz pirinç
- Mercimek
- Fasulye
- Ispanak
- Marul gibi yeşil yapraklı sebzeler
- Kuşkonmaz
- Brokoli
- Yer fıstığı (Fıstık alerjiniz varsa kesinlikle tüketmeyiniz.)
- Portakal ve greyfurt gibi turunçgiller
- Portakal suyu (%100 meyve suyu en iyisidir.)
Hamilelik döneminde folik asit hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız bu yazıyı mutlaka okumalısınız: https://www.bebek.com/hamilelik-doneminde-folik-asit-ve-onemi/
İhtiyacınız olan folik asit miktarının tamamını yiyeceklerden almak çok zordur. Bu yiyecekleri yedikten sonra folik asit takviyesi olan vitamin ilaçlarını da almalısınız.
Bebeğinizin Doğumdan Önce NTD Olup Olmadığını Öğrenebilir Misiniz?
Bebeğinizin Nöral tüp defektine sahip olup olmadığını öğrenmek için tarama testleri denilen doğum öncesi testleri yaptırabilirsiniz.
Bu testler;
- Anne kanı taraması: Dörtlü ekran adı verilir, çünkü anne kanındaki dört maddeyi ölçer. Test, gebeliğin 15 ila 22. haftaları arasında yapılır.
- Ultrason: Bu test, bebeğinizin rahim içindeki resmini göstermek için ses dalgaları ve bilgisayar ekranını kullanır. Genellikle 16 ila 20 haftalık gebeler ultrasona alınır.
Bunlardan biri bile Nöral tüp defekti riskini gösteriyorsa, doktorunuz bebeğinizde bu durumun olup olmadığını öğrenmek için bir teşhis testi önerebilir.
Teşhis testleri:
- Doktorunuz, bebeğinizin anne rahminde NTD gibi doğum kusurları olup olmadığını kontrol etmek için bir miktar amniyotik sıvı alır. Bu teste amniyosentez denir ve 15 ila 20 haftalık gebelikte yapılabilmektedir.
- Bebeğinizin kafatası ve omurgasının ayrıntılı ultrasonu yapılmaktadır.
Nöral Tüp Defekti Tedavisi Nasıldır?
Hastalık genellikle genetikten dolayı oluştuğundan nöral tüp defekti tedavisi için kesin bir yöntem yoktur.
Bu nedenle bu hastalıktan korunma daha çok önem arz etmektedir. Hamilelik sırasında bebeğinizde NTD olduğunu fark ederseniz; bebeğinizin durumu, doğum ve tedavi seçenekleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu konuda deneyimli sağlık uzmanınızla görüşmelisiniz.
Örneğin;
- Normal veya sezaryen doğum konusunda karar verebilirsiniz. (Bazı durumlarda sezaryen siz ve bebeğiniz için normal doğumdan daha güvenli olabilir.)
- Bebeğinizin spina bifida’sı varsa, doğumdan önce rahimde ameliyat hakkında bilgi alabilirsiniz.
Doğumdan önce rahimdeki spina bifida onarım ameliyatı, doğumdan sonraki ameliyattan daha etkilidir.
- Bebeğinizi, NTD’li olan bebeklere bakım konusunda uzmanlaşmış bir hastanede doğurmayı planlayabilirsiniz. Bu sayede bebeğiniz doğumdan hemen sonra gerekli herhangi bir ameliyat veya tedaviye alınabilir.
Bebeğinizi sağlıkla kucağınıza almanızı dileriz!
