Bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin bazıları çok kısa sürede hamile kalmayı başarabiliyorken, bazı çiftler ise uzun süre denemelerine rağmen mutlu sona ulaşamayabilirler. Gebeliğe engel oluşturabilecek fizyolojik veya psikolojik birçok sebep bulunmaktadır ve rahimde sıvı birikmesi durumu, bu sebeplerden biridir.
Kişilerin çocuk sahibi olmayı henüz düşünmedikleri zamanlarda kendini belli etmeyen ve anlaşılmayan, ancak hamile kalmaya karar verip de kalınamadığında tespit edilen bu rahatsızlık, tüplerin sıvıyla dolarak tıkalı olması nedeniyle kadınların gebelik şansını azaltmaktadır.
Peki tüplerde sıvı birikimi nedir, belirtileri nelerdir, neden olur ve nasıl tedavi edilir?
Hidrosalpinks Nedir?
Bir kadında gebelik oluşabilmesi için, yumurtalıklarda üretilmiş yumurta hücresinin fallop tüpü kanallarından geçerek rahme taşınması ve döllenme sonrasında buraya yerleşmesi gerekmektedir. Ancak bu şekilde gebelik meydana gelebilmektedir. Fakat bazı durumlarda fallop tüplerinin uç kısımları birbirine yapışır.
Yumurta kanallarının iç dokusu tarafından üretilen sıvı, kanal duvarlarında bulunan titrek uçlu tüyler ile dışarıya aktarılamaz ve sıvı kanallarda birikmeye başlar. Bu şekilde fallop tüplerinin sıvıyla dolarak tıkanması olayına, ‘tüplerde/ rahimde sıvı birikmesi’ veya tıp dilindeki adıyla ‘hidrosalpinks’ denir.
Hidrosalpinks varlığında, yumurta hücresi kanallar tıkalı olduğu için rahme doğru taşınamaz. Ayrıca bu sıvı, kanalların iç doku yapısını bozarak görevini yapmasına da engel olur.
Hidrosalpinksin Nedenleri
Bebek sahibi olmaya çalışan biriyseniz ve doktorunuz tarafından size hidrosalpinks teşhisi koyulduysa, ‘rahimde sıvı birikmesi neden olur?’ sorusunun cevabını merak etmeye başlarsınız.
Normalde yumurta kanallarında üretilen salgı, kanalın içerisinden geçerek tüplerin açık olan ucundan karın boşluğuna akmaktadır. Kanalların kapalı olması durumunda ise bu salgı, ters tarafa doğru akmaya ve rahimde birikmeye başlar.
Tüplerde sıvı birikmesi nedenleri şu şekildedir;
- Doğuştan tüplerin yapışık olması: Bazı kadınlar, fallop tüplerinden biri veya her ikisi birbirine yapışık olarak dünyaya gelir. Doğuştan kaynaklanan tüp yapışıklıklarında rahimde sıvı, yani rahimdeki kanallara sıvı dolması söz konusudur.
- Önceden cerrahi bir operasyon geçirilmesi: Endometriozis gibi üreme kanallarında yapışma ve tıkanıklığa yol açan hastalıklardan kaynaklı olarak geçirilmiş cerrahi operasyonlar da hidrosalpinkse neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar ve enfeksiyonlar, tüplerin tıkanmasına yol açabilir. Klamidya ve golore gibi enfeksiyonlar, tüplerin ucunda iltihaplanmaya yol açarak tıkanıklık yaratabilmektedir.
- Önceden geçirilmiş bazı hastalıklar: Kolon kanseri, tüberküloz ve yumurtalık kanseri gibi hastalıklar, kanalların tıkanmasına neden olabilir.
- Kürtaj: Daha önceden yaşanmış bir kürtaj işlemi, enfeksiyona yakalanmanıza ve kanal tıkanıklığına sebep olabilir.
Rahimde Sıvı Birikmesinin Belirtileri Nelerdir?
Rahimde sıvı birikmesi, her kadında aynı belirtileri göstermeyebilir. Bazı kadınlar gebe kalmaya çalışıp kalamayana ve doktoru tarafından bu sorun teşhis edilene kadar hiçbir belirti yaşamazken, bazı kadınlarda ise dönemsel bazı işaretler görülebilmektedir.
- Cinsel ilişki sırasında kasıklarda yaşanan şiddetli ağrı
- Pembe renkli sulu akıntı
- Kasık bölgesinde bası hissi, bu belirtiler arasındadır.
Hidrosalpinksin belirtileri, sürekliliği olan şikayetler olmadığı ve zaman zaman gidip gelen işaretlerden ibaret olduğu için çoğu zaman başka rahatsızlıklarla karıştırılmaktadır. Ancak kasıkta baskı veya ağrı hissedilmesi, vajinal ağrılardan farklıdır ve bu ayrım iyi yapılmalıdır.
Bu belirtilerden herhangi birini bir dönem yaşamış olma ihtimâliniz olabildiği gibi, yıllarca hiçbir belirti göstermemiş de olabilirsiniz. Bu aşamada rahatsızlığın belirtileri, teşhis ve tanı koymada çok faydalı olmayabilir.
Tüplerde Sıvı Biriktiği Nasıl Anlaşılır?
Kadınların, yumurta kanallarının tıkandığını ve rahimde sıvı birikmesi olduğunu anlayabilmeleri mümkün değildir. Bu sorun için olası belirtiler de çok yönlendirici olmamaktadır. Çünkü kasıkta ağrı ve akıntı gibi şikayetler, farklı yorumlanabilir ve tespiti zor olabilir.
Hastalığın tespiti, alanının uzmanı bir doktor tarafından üç şekilde yapılabilir;
- Ultrason: Rahimde biriken sıvı, basit bir ultrason kontrolünde tespit edilebilmektedir. Ancak ultrasonla fark edilen sıvı, bazı durumlarda içi sıvı dolu kistlerle karıştırılabilmekte, bu da sorunun tespitini zorlaştırmakta veya geciktirmektedir. Bu gibi durumlarda HSG yöntemi tercih edilir.
- Histerosalpingografi (HSG): ‘İlaçlı rahim filmi’ de denilen histerosalpingografi, rahimde ve tüplerde biriken sıvının ve tıkanmaların tam teşhisinin yapılabildiği detaylı bir yöntemdir. Ultrasondan farklı olarak, HSG yönteminde kanallara radyo opak madde yollanarak X ışınlı görüntü elde edilir ve tek tüpün veya her iki tüpün bu madde ile dolarak şiştiği gözlemlenir. Böylece tıkanıklık net bir şekilde tespit edilerek tanı konulur.
- Laparoskopi: Yumurtalık kanalının rahme giriş noktasından başlayan tıkanıklıklarda HSG yöntemi yararlı olmayabilir ve rahim filmi hatalı sonuç verebilir. Bu tarz durumlarda genel anestezi uygulanarak göbek deliğinden ince teleskobik bir aletin sokulması yöntemi ile karın boşluğu, rahim ve kanallar görülebilir ve tanı konulabilir.
Rahimde Sıvı Birikmesinin Tedavisi Nasıl Olur?
Rahimde sıvı birikmesi tedavisi için, öncelikle çiftlerin bir konuda karar vermesi gerekmektedir. Bu karar doğrultusunda tedavinin şekli belli olacaktır.
- Eğer çiftler bebek istemiyorlarsa;
Herhangi bir cerrahi müdahaleye gerek kalmayabilir. Bunun sonucunda tanının konulmasının ardından hasta, enfeksiyon riskine karşı takibe alınarak düzenli kontrollere çağırılır. Ancak ağrının giderilemediği ve ağrı kesici ilaçların işe yaramadığı durumlarda cerrahi müdahale söz konusu olabilir.
- Eğer çiftler çocuk sahibi olmayı arzu ediyorlarsa;
- Tıkanıklık veya fallop tüpündeki iltihap erken teşhis edilmişse, uygun bir antibiyotik tedavisi işe yarayabilir. Ancak tekrar etme riski vardır.
- Tanı hamile kalamama durumu yaşanması sonrasında konmuşsa ve gebelik isteniyorsa, laparoskopi yöntemi ile tıkalı tüp alınabilir. Tüp bebek tedavisinde yumurta kanalına ihtiyaç duyulmadığı için, tıkalı tüpün alınmasında sakınca yoktur. Ancak tıkalı tüpün alınması için cerrahi bir müdahale yapılması istenmiyorsa, tıkalı tüpten rahme sıvı akışı olabileceği riski göz önüne alınmalıdır. Çünkü bu durumda, tüp bebek tedavisinin başarı oranı düşebilir. Bu gibi durumlarda uzmanların tavsiyesi, tıkanmış tüpün alınması yönündedir.
Kısacası, hastanın durumu ve istekleri göz önüne alınarak tedavi şekline doktorla birlikte karar verilmelidir.
Tüplerde Sıvı Varsa Hamile Kalınabilir mi?
Fallop tüpünde oluşan tıkanıklık, yumurtanın rahme ilerlemesini engelleyerek doğal yolla hamilelik oluşma şansını ortadan kaldırmaktadır. Rahimde sıvı birikmesi ise, embriyonun rahim duvarına tutunmasını zorlaştırmaktadır. Her iki durumda da hamileliğin devam etme olasılığı çok düşüktür ve genelde bu tür gebelikler, dış gebelik olarak düşükle sonlanmaktadır. Fakat bu hastaların kısırlık tedavileri ve tüp bebek yöntemi ile hamile kalmaları mümkün olabilmektedir.
Tüplerde Sıvı Birikmesi En Çok Kimlerde Görülür?
Bazı kişiler, yumurtalık kanallarının tıkanması hususunda risk grubunda bulunmakta ve taşıdıkları bu risklerden dolayı tüplerde sıvı birikmesi bu kişilerde daha sık gözlemlenmektedir.
- Cinsel yönden aktif olan genç kadınlar
- Vücudu enfeksiyonlara açık olanlar
- Korunmasız ilişki yaşayanlar
- Cinsel yolla bulaşıcı hastalık taşıyanlar
- Cinsel hayatı tek eşli olmayanlar
- Uzman olmayan kişiler tarafından cerrahi operasyon geçirmiş olanlar risk altındadır.
Rahimde sıvı birikmesi yaşama riski taşıyan kadınların, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı önlem almaları ve erken teşhis için düzenli kontrollerini yaptırmaları tavsiye edilmektedir.
“Hamile Kalmak İçin Neler Yapabilirsiniz?” konulu yazımızı inceleyebilirsiniz.
Hamile Kalmak İçin Neler Yapabilirsiniz? : https://www.bebek.com/hamile-kalmak-icin-neler-yapabilirsiniz/
